Mundarij a kirish

ё
, 
ю
, 
я
harflarini lotin alifbosi asosidagi o‘zbek imlosida 
hamma o‘rinda ikki harf: 
yo, yu, ya
harflari bilan (ya'ni: 
kostyum, flyaga, oktyabr, 
rejissyor
va sh.k.) yozish tarafdori ekan, buni qabul qilish to‘g‘ri bo‘ladi deb 
hisoblaydi.
1
T.Tog‘ayev Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti 
universiteti huzuridagi ishchi guruhning ijtimoiy tarmoqlarda e'lon qilingan “lotin 
yozuvi asosidagi o‘zbek alifbosi va imlosini takomillashtirish borasidagi takliflari 
loyihasi”da ko‘rsatilgan ba'zi fikrlarga qo‘shilmaydi: “ishchi guruhi joriy imlo 
qoidalaridagi 37-qoidaning 3-bandiga qarshi chiqqan. Ko‘rsatilishicha, “bog‘ga 
tarzida yozish qoidalashtirilgan, boshqa o‘rinlarda esa qanday talaffuz qilinsa, 
shunday yozish tavsiya qilingan, yagona tamoyil buzilgan”. Aslida, ushbu imlo 
qoidasi juda tushunarli, to‘g‘ri va mukammal”.
Shuningdek, muallif ishchi guruhi loyihasida 63-qoidaga bildirilgan e'tirozni 
yoqlamaydi. Ishchi guruh loyihasida shunday bayon qilinadi: “Ajratib yozish 
qoidalarida ham ayrim bahsli o‘rinlar bor. Masalan, 
yildan-yilga, ko‘pdan-ko‘p, 
yangidan-yangi 
kabi bir so‘zga aylanib ulgurgan birliklarning chiziqchasiz ajratib 
yozilishi qoidalashtirilgan. Bu kabi qoidalar maqsadga muvofiq emas, albatta”. 
Bu o‘rinda shunday savol tug‘iladi: yuqoridagi kabi birliklarni chiziqchasiz 
ajratib yozilishi qoidalashtirilgan va bunga 22 yildan beri amal qilinib kelayotgan 
ekan, kishilarda bu borada yozuv ko‘nikmalari shakllanib bo‘lganda, ularni endi 
boshqa qoidaga ko‘ra yozishga o‘tish qanchalik o‘zini oqlaydi yoki bu nima 
beradi? Hech nima! Ortiqcha bosh og‘rig‘i, ovoragarchilik, xolos. 
O‘zbek lotin alifbosidagi imloda kirill alifbosidagi s harfini berish ma'lum bir 
muammolar va yozuvda har xilliklarni keltirib chiqarmoqda.
Prof. Sh.Rahmatullayevning “O‘zbek tilining yangi alifbosi va imlosi” (-
Toshkent, 1999) qo‘llanmasida o‘zbek alifbosidagi 
ц
harfi o‘rnida o‘zbek lotin 
alifbosida qaysi harf(lar) yozilishi shunday tavsiya qilingan: 
1
Тоғаев
Т
. 
Ўзбек
алифбоси
ва
имлосини
такомиллаштиришга
муносабат
. /
Хорижий
тилларни
ўқитишда
она
тилининг
аҳамияти
: 
муаммолар
, 
ечимлар
ва
истиқбол
режалар
. 
Республика
илмий
-
амалий
конференцияси
материаллари
. -
Т
.: 2017, 18-28 
апрель
. 

---

45
a) so‘z oxirida, so‘z boshida, old qo‘shimchadan keyin, undoshdan keyin s 
harfi yoziladi: 
kvars – kvars, shprits – shpris, sellofan – sellofan, silindr – silindr, 
antitsiklon – antisiklon, konstitutsiya- konstitutsiya
kabi; 
b) boshqa hollarda unlidan keyin 
ts 
yoziladi: glitsirin – glitsirin (to‘g‘risi: 
glitserin), gerbitsit – gerbitsit (to‘g‘risi: gerbitsid), konstitutsiya – konstitutsiya 
kabi.” 
O‘zFA Alisher Navoiy nomidagi Til va adabiyot instituti olimlari tomonidan 
tayyorlanib, chop etilgan “O‘zbek tilining imlo lug‘ati”da (tuzuvchilar: 
E.Begmatov, A.Mirvaliyev. –Toshkent: Akademnashr, 2013) bu masala biroz 
boshqacha hal qilingan. E.Begmatov va A.Madvalyiev yuqoridagi tavsiyaning a) 
qismidagi “...old qo‘shimchadan keyin... s harfi yoziladi: antisiklon” deb 
ko‘rsatilgan qoidaga va imlo lug‘atida so‘zlarning shu asosda yozilishiga 
qo‘shilmaydi. Ularning fikricha, “chunki hozirgi kunda “xalqaro terminelementlar” 
deb ataluvchi va ko‘pincha old qo‘shimcha (prefiks) maqomida keluvchi 
anti -, bi-, 
bio-, geo-, de-, mono-, poli- 
kabi birliklar, asosan, unli tovush bilan tugaydi, 
ulardan keyin keladigan va s harfi bilan boshlanadigan birliklar, ular xoh mustaqil 
so‘z bo‘lsin, xoh affiks, o‘zbek lotin alifbosida 
ts
harflari bilan yozilishi kerak 
bo‘ladi. Sababi, yuqoridagi kabi yasama so‘zlarning ikkinchi komponenti boshida 
keladigan s harfi (tovushi) endi ikki unli o‘rtasida kelmoqda va bu holat 
(Sh.Rahmatullaev ko‘rsatgan) “boshqa hollarda unlidan keyin