Mumtoz filologiya kafedrasi bitiruv malakaviy ishi

“Hadayiqus sihr”da  bayon etilishicha bu san’atni fors she’rida mutobiq va 
muqaddar ham derlar.
Demak, lafziy san’atlarda so‘zlardagi tovushdoshlik muhim ahamiyatga ega. 
Atoulloh Husayniyning tasnifida bu san’atlar Sakkokiyning tasnifiga mos keladi.
2.2. Ma’naviy san’atlar. Bu ikki xil bo‘ladi birinchisi arab fusahosi va ajam 
shuarosi nazdida san’atlarga kiradi, ikkinchi turi ajam shuarosi nazdida 
san’atlardan hisoblanadi lekin arab fusahosi hammasi bir yoqadan bosh chiqarib 
uni nutqning zotiy go‘zalliklaridan deb biladilar. Uning bayoni ilmi bade’dadir, 
holbuki tamhidda zikr etilganidek u oriziy go‘zalliklardandir. (122) 
Birinchi tur: tavjih uni muhtamalu-z-ziddayn ham derlar u so‘zni ikki fikriy 
ko‘rinishda beradi. 
Din chun mehrob-i abro-yi buton-i ishvasoz, 
Joyi on dorad ki shayx-i shahr biguzorad namoz.
 
Ishvagar budlarning qosh mehrobini ko‘rgan chog‘da shaharning shayxi 
namozni adoqilsa.(yoki tashasa)joyi bor. 

---

36 
Bu baytda tavjihning asosi biguz zorad namozdadir. Buni baytda namozni ado 
etadi, ya’ni o‘qiydi yoki namozni qo‘yadi, yani o‘qimaydi deb ham tushinish 
mumkin. 
Rashididdin Vatvot : muhtamalu-z-ziddayn, bu san’atni zulvajhayn ham 
derlar, u shundayki shoir bir bayt aytadi unda ikki ma’no ham madh ham hajv 
bo‘ladi. 
Tavjih lug‘atda yuz o’girmoqdir. Bu san’atning o‘z ichiga olgan so‘zga 
istagan ma’no berish mumkinligini bildiradi.