Mumtoz filologiya kafedrasi bitiruv malakaviy ishi

Balog‘atning yana bir bo‘limi “ma’nolar ilmi” ( 
ـــــــــــــــا ـــــــ
) deb 
ataladi. Ma’nolar ilmi borasidagi izlanishlar kalomning, u qay darajada 
mukammal tuzilgan bo‘lishidan qat’iy nazar, tinglovchilar va gapirilayotgan 
o‘rinning holatiga mos kelishi lozimligini, aks holda kalom mukammal 
bo‘lmasligini e’tirof etadi. Holatning turlicha bo‘lishi gapning shakli ham turlicha 
ko‘rinishda o‘zgarishiga sabab bo‘lishi mumkin. Masalan, 
۞اً.َـ^َر ْ>ُ:Eَر ْ>: َداَرأ ْمأ ِ ضْرRا G ْZَ!ِـ َ.ِرُا p َ^ أ يِرْ.َـ4 $ \ـ4أ َو۞
13
۞
Va, albatta, biz yer yuzidagilarga yomonlik iroda qilindimi yoki Robbilari 
ularga rushdni iroda qildimi-bilmasmiz.
۞
 
Ushbu oyatda “xohlamoq” fe’li 2 marta ishlatilgan. Birinchi holatda majhul 
nisbatda, ikkinchi holatda aniq nisbatda. Bunga sabab
"
,Wا
"
– yaxshilikni Allohga 
nisbat berib, “
kا
” – yomonlik nisbatini Unga bermaslikdir. 
Ma’nolar ilmi 6 ta mavzuni o`rganadi: 
1.
Xabar va insho; 
2.
Zikr va hazf; 
3.
So‘zni oldin yoki keyin qo‘yish tartibi; 
4.
Ma`noni cheklash; 
5.
Jumlalarni bog`lash yonma-yon yoki ajratib qo‘yish; 
6.
Qisqa, ko‘p, me’yorida gapirish; 
13
Jin surasi 10 oyat

---

18