Multisim – bu qisqa vaqt ichida qurilmalarni ishlab chiqishga imkon beradigan sxemalar interaktiv emulyatori. Multisim o‘z ichiga Multicap

4.1.4. O‘lchov asboblari:

* XFG1 – funksional generator; kirish garmonik signalini imitatsiya qiladi;

* XMM1 – o‘zgaruvchan tok voltmetri; XFG1 generator chiqishidagi amal qiluvchi kuchlanishni o‘lchashda qo‘llaniladi;

* XMM2 – o‘zgaruvchan tok voltmetri; kuchaytirgichning In- invertirlovchi kirishidagi amal qiluvchi kuchlanishni o‘lchashda qo‘llaniladi;

* XMM3 – o‘zgaruvchan tok voltmetri; kuchaytirgichning Out chiqishidagi amal qiluvchi kuchlanishni o‘lchashda qo‘llaniladi;

* XSC1 – ossillograf; chiqish signali shaklini tekshirib turish uchun ishlatiladi;

* XMM4 – o‘zgaruvchan tok voltmetri; V3 manbaning chiqishidagi amal qiluvchi kuchlanishni o‘lchashda qo‘llaniladi.

4.2. Eksperimental izlanishlar

Avvalo kuchaytirgich manfiy teskari bog‘lanishsiz o‘rganiladi, buning uchun R2 rezistorni 1-tugun chiqishidan uzib, umumiy shinaga ulab qo‘yiladi ( bu vaqtda kuchaytirgichning uzilgan qayta aloqa tarmog‘i bilan birga ekvivalentligi buzilmaydi). (1) chiqish tugunining tartibi o‘zgarmasligi uchun avval R2 qarshilikni uzish (1-tugundan yoki 0 dan), faqat keyingina uni ulash kerak ( mos ravishda 0-tugunga yoki 1 ga).

4.2.1. Nominal kuchaytirish koeffitsienti va kirish qarshiligini aniqlash.

O‘zgarmas tok kuchaytirgichi tekshirilayotgani uchun o‘lchovlarni o‘ta quyi chastotalarda olib borish kerak, sabab – o‘zgarmas tok kuchaytirgichi past chastotalarda chastotaviy buzilishlarga ega emas.

Tekshirishlar tartibi: 4.1- rasmdagi sxema manbaga ulanadi; ossillografdan tashqari hamma o‘lchov asboblari tasvir oynalari ochiladi; XFG1 generator tasvir oynasida Gs (Frequency) va kirishning o‘ziga kuchaytirgichning Out chiqishida bir volt kuchlanish, ya’ni V bo‘ladigan qiymatini o‘znatish kerak; sxema ta’minoti o‘chiriladi; XMM1 i XMM2 asboblar ko‘rsatishlari, ya’ni va kuchlanishlar hisoblanadi. Bu ma’lumotlar yordamida nominal kuchaytirish koeffitsienti va kirish qarshiligi hisoblanadi:

; .

Bu parametrlar qiymatlarini 4.1 – jadvalning mos satrlariga manfiy teskari bog‘lanish bor yoki yo‘q holatlarida kiritiladi. Bu vaqtda bu kuchaytirgich In – kirishi bilan invertirlovchi kuchaytirgich bo‘lib, teskari bog‘lanish zanjiri bor yoki yo‘q paytida ham bo‘ladi.

Bu berilgan amplitudada sezilarli nochiziq buzilishlar yo‘qligiga ishonch hosil qilish uchun XSC1 ossillograf tasvir oynasini ochib, chiqish signalining ( ) manfiy yarim to‘lqin va ( ) musbat yarim to‘lqin ekstremumlari orasidagi farqni o‘lchash kerak. Natija qoniqarli deb topilishi kerak, agar bo‘lsa.

4.1-rasm. Kuchaytirgich koeffitsiyentini va kirish qarshiligini o’lchash sxemasi

4.1- jadval.

Qayta aloqa	Parametrlar		, kOm	, Om	, kGs	, mV
uzilgan	tajriba
ulangan	tajriba
	hisoblash
	Xatolik, %