Muhokama qilinib o‘quv jarayoniga foydalanish uchun tavsiya qilingan

Kim  =  Qfakt  / (Qloyiha – Qijara + Qkonser) , 
 
bu yerda Q
loyiha
 – mahsulot ishlab chiqarishning eng katta hajmi; 
Kfakt – chiq arilgan mahsulotning haqiqiy hajmi; 
Qijara – ijaraga berilgan quvvatlardagi mahsulotlarning hajmi; 
Qkonser – konservatsiya qilingan quvvatlardagi mahsulotlarning hajmi. 
Bu kо‗rsatkich 0,6 dan katta yoki unga teng bо‗lishi kerak. 
Uskunalar (asosiy fondlar)ni ishdan chiqishi koeffi-siyenti. Bu kо‗rsatkich quyidagi formula 
bilan aniqlanadi: 
Kizp =  I / O , 
bu yerda, K
izp
 – uskunalarning ishdan chiqish koeffitsiyenti;  
I – asosiy fondlarning ishdan chi qishi;  
O – asosiy fondlarning dastlabki qiymati.  
Agar  yuqoridagi  barcha  koeffitsiyentlarning  tarmoq  miq dori  teng  yoki  katta  bо‗lsa, 
bunday korxona iqtisodiy qud ratli va tо‗lov qobiliyatiga ega hisoblanadi. 
 
10.5. Samaradorlikni oshirishning asosiy yо‘nalishlari 
 

---

 
122 
Bozor iqtisodiyoti sharoitlarida korxonalar faoliyati ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligini 
oshirish  yо‗llarini  doimo  qidirishni  talab  qiladi.  Agar  shunday  qilinmas  ekan,  korxonaning  qat‘iy  raqobat 
muxitida  omon  qolishi  qiyindir.  Bu  ayniqsa,  kichik  va  о‗rta  korxonalarga  tegishlidir.  Avval  aytib 
о‗tilganidek,  ularning  vujudga  kelishi  va  rivojlanishining  barcha  bosqichlarida  qiyinchiliklar  va  hal 
qilinmagan muammolar juda kо‗p uchraydi. 
Tadbirkor muvaffaqiyatli faoliyat yuritishi uchun oddiy bozor omillari (mahsulotni doimo  yangilash, 
sifatini oshirish, marketing tadqiqotlari, muvaffaqiyatli raqobat va boshqalar)dan tashqari о‗z faoliyatining 
samaradorligiga erishishning turli-tuman yо‗llaridan foydalanishi zarur. Bular quyidagilardir: 
- ilg‗or texnologiya va zamonaviy uskunalardan foydalanish; 
- xom ashyo va materiallarning yangi turlarini qо‗llash; 
- asosiy fondlardan yaxshiroq foydalanish; 
- aylanma mablag‗larni aylanishini jadallashtirish; 
- mehnatni tashkil qilishning samarali shakllari va usullarini qо‗llash; 
- menejment fani va amaliyotining ilg‗or yutuqlaridan foydalanish; 
- mamlakatimiz va xorij firmalarining ilg‗or tajribalarini tatbiq etish va boshqalar.