Muhokama qilinib o‘quv jarayoniga foydalanish uchun tavsiya qilingan


Kichik korxonalarning xо‘jalik  faoliyatini umumlashtiruvchi kо‘rsatkichlar



Download 2,43 Mb.
Pdf ko'rish
bet252/389
Sana30.12.2021
Hajmi2,43 Mb.
#97407
1   ...   248   249   250   251   252   253   254   255   ...   389
Bog'liq
kichik biznes va tadbirkorlik

10.2. Kichik korxonalarning xо‘jalik  faoliyatini umumlashtiruvchi kо‘rsatkichlar 
Mahsulotni  ishlab  chiqarish  va  sotish  korxona  faoliyatining  oxirgi  natijasi  qisoblanadi.  Kichik 
korxonalar uchun sotilgan (haridorlarga ortib jо‗natilgan va ular tomonidan haq tо‗langan) mahsulot hajmi 
pul  tushumini  ta‘minlashga,  ishlab  chiqarish  xarajatlari  va  boshqa  zaruriy  sarflarning  о‗rnini  qoplashga 
imkon  beradi.  Bundan  tashqari,  pul  tushumining  tarkibida  foyda  ham  mavjud  bо‗ladi.  Undan  korxona 
tomonidan  ishlab  chiqarishni  ken-gaytirish,  moddiy  rag‗batlantirish  fondlarini  yaratish,  davlat  byud-jeti 
oldidagi  majburiyatlarni    bajarish  uchun  foydalaniladi.  Iste‘-molchi  mahsulot  sotilishi  natijasida  ishlab 
chiqarish vositalari yoki iste‘mol mollari kо‗rinishidagi zaruriy mahsulotni oladi. 
Korxonalar mahsulotlarini sotishda ayrim kamchiliklarga ham yо‗l qо‗yadi. Xususan, ayrim hollarda 
sotish  rejasini  oshirib  bajarish  bilan  birga  mahsulotlarning  ayrim  turlarini  xari-dorlarga  belgilangan 
muddatlarda yetkazib berish rejasi bajaril-maganlik hollari uchraydi. Bu korxonaning о‗ziga (u penyalar va 
jarimalar tо‗laydi) va haridorga zarar keltiradi. Shuning uchun sotish rejasining bajarilishi mahsulot yetkazib 
berish  bо‗yicha  shartnoma  majburiyatlarining  bajarilishini hisobga olish bilan tahlil qilinadi. Bunda  bitta 
haridorga  yetkazib  berish  rejasining  oshirib  bajarilishi  boshqa  haridorlarga  yetkazib  berish  rejasining 
bajarilmaganligiga  sabab  bо‗lganligi  hisobga  olinadi.  Shuning  uchun  shartnoma  majburiyatlari  rejasini 
bajarilishi 100% dan oshib ketmasligi kerak. 
Sotish hajmi tayyor mahsulotni ishlab chiqarish va uni о‗z vaqtida sotishga tо‗g‗ridan-tо‗g‗ri bog‗liqdir. 
Tovar  mahsuloti  mahsulotni  sotish  kо‗rsatkichlarida  sotilmagan  mahsulotlarning  о‗zgaruvchan  qoldiqla-rining 
о‗zgarishi bilan aks ettiriladi. Mahsulotlar sotilishining bir maromdaligini ta‘minlash uchun korxonalar tayyor 
mahsulot-larning  zarur  hajmiga  ega  bо‗lishlari  kerak.  Ammo  amaliyotda  sotilmagan  mahsulotlarning  haqiqiy 
qoldiqlari meyoriy qoldiqlardan ancha oshib ketish hollari ham uchraydi. Bu hisobot davrida mahsulotning sotilish 
hajmini  ancha  kamayishiga  olib  keladi.  Mahsulot  sifatining  yetarlicha  yuqori  bо‗lmasligi,  mahsulotlarni  bir 
maromda  ishlab  chiqarilmasligi,  korxona  mahsulotlarni  ortib  jо‗natish  uchun  transport  bilan  yetarlicha 
ta‘minlanmaganligi va boshqalar bunday vaziyatning sabablari bо‗lib hisoblanadi. 
Mahsulotni  sotish  aniq  iste‘molchi  tomonidan  buyumlar-ning  ayrim  turlari  kо‗rinishida  amalga 
oshiriladi. Yetkazib beruvchilar va haridorlar mahsulot yetkazib berish tо‗g‗risida shartnoma tuzadilar. Unda 
buyumlarning  rо‗yxati,  miqdori,  yetkazib  berish  muddatlari  va  boshqa  shartlar  kо‗zda  tutiladi.  Ularning 
bajarilishi tahlili 8-jadvalda keltirilgan. 
Jadvaldan kо‗rinishicha, sotilgan mahsulotlarning hajmi rejaga nisbatan 71 ming sо‗mga yoki 0,5% ga 
oshgan.  Bunga  tovar  mahsulotlarini  ishlab  chiqarish  rejasini  228  ming  sо‗mga  yoki  1,6%  ga  oshirib 
bajarilganligi sabab bо‗lgan. Ammo tovar mahsulotlarining rejadan ortiq ishlab chiqarilishi tо‗liq. darajada 
sotilmagan.  


 
115 
Sotilgan  mahsulotlarning  о‗tuvchi  qoldiqlari  rejalashtiril-ganga  kо‗ra  157  ming  sо‗mga  о‗sgan, 
bu sotish hajmini shu summaga pasaytirgan. 

Download 2,43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   248   249   250   251   252   253   254   255   ...   389




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish