Muhandislik geologik tadqiqotlar


Yer sharining tuzilishi, tarkibi



Download 6,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/204
Sana26.02.2022
Hajmi6,17 Mb.
#472656
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   204
Bog'liq
-qullanma

 
2.2.Yer sharining tuzilishi, tarkibi
Yerning tuzilishini o’rganish, katta ilmiy va amaliy ahamiyatga egadir. 
Yerda sodir bo’ladigan zilzilalarni, yerni massasini va zichligini o’rganish asosida, 
yerning yadro, (o’zak), oraliq qobiqlari, mantiya va yerning po’sti – litosferadan 
tuzilganligi ma’lum bo’ldi (2.1-rasm.). 


15 
2.1-rasm
. Yerning tuzilshi 
Yerning ustki qismi, suv qobig’i (gidrosfera), biosfera, (organizmlar 
yashash sferasi) va atmosferadan iborat. Burg’u quduqlar yordamida yerning eng 
chuqur kovlangani 12 km bo’lib, (Kola yarim orolida) undan chuqurroq qismini 
faqat maxsus fizikaviy usul bilan o’rganish mumkin. Yer sharini tashqi 
tomondan o’rab turgan birinchi qatlam - 
atmosfera
yoki 
havo qatlami
bo’lib,
qalinligi 500 dan 3000 km gacha bo’lishi mumkin.. 
Atmosfera uch qatlam - troposfera, stratosfera va ionosferadan tuzilgan. 
Troposfera - atmosferaning yerga yaqin qismi bo’lib, qalinligi 6 km (qutbda) va 
15-18 km (ekvatorda) ga teng. Yer yuzasidagi eng yuqori harorat Liviyada bo’lib, 
(soyada 58
0
C), O’zbekistonda, Termizda (soyada 50
0
C), eng past kuzatilgan sovuq 
esa Antarktida (-87
0
C) va Yoqutistonda (-71
0
C) kuzatiladi. 
Quyi qatlamlarda «Temperatura inversiyasi» bo’ladigan (harorat ortib 
boradigan) joylarni hisobga olmaganda, temperatura pasayib boradi va minimumga 
yetadi, undan yuqorida esa temperatura yana bir oz ko’tariladi va o’rganilgan 
balandlikka qadar deyarli o’zgarmaydi. 


16 
Yer sirtidan ko’tarilgan sari bosim quyidagicha o’zgaradi: 
Balandlik, 
km 








Download 6,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   204




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish