Muhandislik -geologik tadqiqotlar

mufassal. 
Sanoat  korxonasi  xar  xil  bino  va  inshootlarni  murakkab  kompleksidir. 
Shuning  uchun  izlanishlar  va  asosiy  inshootni  loyihalash  bilan  parallel  aloqa 
tarmoqlari,  EUT,  magistral  truboprovod,  kirib  kelish  va  ichki  avtomobil,  temir 
yo’llari, arqonli yo’llar, suv ta’minoti inshootlari, kanalizatsiya va x.k. lar bo’yicha 
o’xshash ishlar bajariladi. 
Boshlang’ich  izlanishlar.  Zarur  bo’lgan  xollarda  avval  muhandislik-
geologik  ishlar  texnik  -  iqtisodiy  doklad  (TID)  darajasida  bajariladi.  Asosiy 
maqsad  qurilish  maydonchasini  tanlash.  Keyin  tanlangan  maydonchani  o’rganish 
bo’yicha  ishlar  o’tkaziladi.  Maydoncha  tanlangan  bo’lsa,  muxandis-geologik 
tadqiqotlar  shu  maydonchada  boshlanadi.  Bu  bosqichda  tanlangan  maydonchani 
umumiy  muhandis-geologik  baholash  maqsadida  ishlar  amalga  oshiriladi. 
Tadqiqotlar tarkibiga quyidagilar kiradi: 
-  muhandis-geologik s’yomka; 
-  razvedka laxmlarini o’tish va geofizik ishlar; 
-  gruntlar va yer osti suvlari bo’yicha  dala tajriba ishlari; 
-  laboratoriya  tadqiqotlari  va  kameral  ishlar  muhandislik  -  geologik 
hisobot tuzish bilan birga. 
Ko’p hollarda maydonchalar murakkab o’ziga xos sharoitlarga ega bo’ladi. 
Bu qo’shimcha ishlar o’tkazishni talab etadi, ularni tarkibi va mazmuni maydoncha 
sharoitlariga  bog’liq  bo’ladi.  Bunday  sharoitlarga  seysmik,  botqoqlik,  karstli, 
ko’chinli  rayonlar,  xamda  doimiy  muzlikli,  lessli  cho’kuvchan  yotqiziqli 
maydonchalar va to’kiluvchi, yuviluvchi gruntli uchastkalar kiradi. 

---

243 
 
Ishlarni  xamma    materiallari    umumlashtiriladi  va  muhandislik  -  geologik 
hisobot  ko’rinishida  ko’rsatiladi.  Unda  qurilish  rayonini  1:25000-1:100000 
masshtabli  sharxli  xaritasi,  muhandis  -  geologik  xarita  va  kesimlar,  razvedla 
laxmlarini kalonkasi, jinslar va yer osti suvlari ko’rsatkichlari jadvallari, kuzatuvlar 
grafigi, tabiiy sharoitlarni fotografiyalari keltiriladi. Hisobot maydonchani umumiy 
muhandislik  -  geologik  bahosini  loyihaviy  bino  va  inshootlarni  xususiyatlarini 
xisobga olgan xolda beradi.