Muhammad al‑xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

TCP protokollari

• 
  HTTP (gipermatn uzatish protokoli),
  
• 
  HTTP (Gipermatn uzatish protokoli xavfsiz),
  
• 
  FTP (Fayl uzatish protokoli),
  
• 
  SMTP (oddiy pochtani uzatish protokoli) va boshqalar.
  

UDP ta'rifi

UDP yoki Foydalanuvchi Datagram protokoli TCP / IP Modelning transport qatlamida joylashgan ulanishsiz protokol. U na ulanish o'rnatadi, na maqsad kompyuterning qabul qilishga tayyor yoki tayyor emasligini tekshirmaydi; faqat ma'lumotlarni to'g'ridan-to'g'ri yuboradi. UDP ma'lumotlarni tezroq tezlikda uzatish uchun ishlatiladi. Bu unchalik ishonchli emas va shuning uchun audio va videofayllar kabi ma'lumotlarni uzatish uchun foydalaniladi.

UDP na ma'lumotlarni etkazib berishga kafolat beradi, na yo'qolgan paketlarni qayta uzatadi. Bu faqat IP-ga kirishda dasturni osonlashtiradigan o'rash protokoli.

UDP tomonidan bajariladigan funktsiyalar

UDP-ning asosiy vazifasi - bu yuqori qavatdagi protokollardan ma'lumotlarni olish va ularni UDP xabarlarida joylashtirish, so'ngra uzatish uchun IP-ga o'tkaziladi. Quyida keltirilgan ma'lumotlarni uzatish uchun ba'zi bir aniq qadamlar bajariladi.

1. 
   Yuqori qatlamli ma'lumotlarni uzatish - Ushbu bosqichda dastur orqali UDP dasturiy ta'minotiga xabar yuboriladi.
   
2. 
   UDP xabarlarini inkapsulyatsiyasi - Xabarning Ma'lumotlar maydoniga inkapsulyatsiyasini o'z ichiga oladi. UDP xabarining sarlavhalari manba port maydoni va maqsad port maydoni bilan birga qo'shiladi. Shuningdek, u nazorat sumining qiymatini hisoblab chiqadi.
   
3. 
   Xabarni IP-ga o'tkazish - Nihoyat, UDP xabari uzatish uchun IP-ga uzatiladi.
   

Xuddi shunday, manzil tugashi xabarni qabul qilganda, bu jarayon butunlay teskari bo'ladi.

UDP protokollari

• 
  BOOTP (Bootstrap protokoli),
  
• 
  DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol),
  
• 
  DNS (domen nomi serveri),
  
• 
  TFTP (Trivial File Transfer Protocol) va boshqalar.
  

Xulosa:

TCP/IP steki o’zaro aloqa qiluvchi protokollarninig butun bir to’plamini o’zida mujassamlashtiradi. Ulardan eng muhimi internetda bir kompyuterdan ko’plab oraliq tarmoqlar, shyluzlar va marshrutizatorlar orqali boshqa kompyuterga marshrut (yoki marshrutlar) qidirish va shu marshrutlar bo’yicha ma’lumotlar bloklarini uzatish uchun javob beradigan IP protokoli va ma’lumotni ishonchli yetkazib berish, xatosizlik va uzatilgan ma’lumotni to’gri tartibda qabul qilib olish uchun javob beradigan TCP protokollari hisoblanadi.

TCP/IP steki rivojiga o’zining UNIX operatsion tizimi versiyasida steklar protokolini tashkil etgan, dasturlar va ularning boshlang’ich kodlarini ommabop va bepul tarzda tarqatgan Berklidagi Kaliforniya universiteti katta hissa qo’shdi.

Ushbu operatsion tizimning mashhur bo’lishi IP, TCP va boshqa stek protokollarining keng tarqalishiga sabab bo’ldi. Hozirgi kunda bu stek butun jahon axborot tizimi Internet tarmog’ida kompyuterlar orasidagi aloqani ta’minlashda, hamda juda ko’plab korporativ tarmoqlarda ishlatilmoqda.TCP/IP steki tarmoqlarni tashkil etishdagi eng keng tarqalgan vosita hisoblanadi.

Ham TCP, ham UDP o'zining afzalliklari va kamchiliklariga ega. UDP tezroq, sodda va samarali ishlaydi va shuning uchun odatda audio, videofayllarni yuborishda foydalaniladi. TCP esa mustahkam, ishonchli va paketlarni bir xil tartibda etkazib berishni kafolatlaydi.

Shunday qilib, biz TCP va UDP ma'lumotlarni uzatish uchun juda muhimdir degan xulosaga keldik.

Adabiyotlar:

1. 
   TCP/IP -Vikipediya
   
2. 
   Dars ma’ruzasi
   
3. 
   Kutubxona.uz
   
4. 
   TCP/IP
   
5. 
   “Axborot xavfsizligining usul va vositalari” fanidan “Kompyuter tarmog’ida informatsiya himoyasi” moduli bo’yicha laboratoriya ishlarini bajarish uchun elektron qo’llanma yaratish