Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

5 REFERAT

Yorugʻlik kuchi — koʻrinuvchi nurlanish manbaining muayyan

yoʻnalishda yorugʻlanishini ifodalaydigan yorug'lik kattaligi yorug'lik manbaidan fazoviy burchak birligi O. da tarqalayotgan yorug'lik oqimi F ni ifodalaydi: /=FD2. Xalqaro birliklar tizimi SI da kandela (kd) yorug'lik kuchi oʻlchov birligi deb qabul qilingan. yorug'lik kuchini aniqlash yoritish texnikasida (uyjoylarni yoritish), tibbiyotda (yorugʻlik bilan davolash) ishlarida amaliy ahamiyatga ega. Yorugʻlik oqimi yorug'lik energiyasini sezishda, tabiiyki, koʻz alohida ahamiyatga ega. Insonkoʻziningturlirangdagi yorug'likni sezish qobiliyat iham turlicha. Shuning uchun biror sirt orqali oʻtayotgan yorug'likning toʻlqi nenergiyasi emas, balki bu

energiyasining bevosita koʻzga taʼsir etib koʻrish sezgi uygʻotadigan qismi ham deyiladi. Biror sirt orqali vaqt birligi ichida oʻtadigan va koʻris hsezgisi bilan baholanadigan yorugʻlik energiyasi yorug'lik oqimi deb ataladi, yaʼni F= W/t, bunda

F — yorug'lik oqimi;

t — yorug'lik tushayotgan vaqt oraligʻi;

W — sirt orqali oʻtayotgan, yaʼni fazoviy burchak 0

Nuqtada tarqalayotgan yorug'lik energiyasi.

Agar W — Nuqtaviy manbadan barcha yoʻnalishlar boʻyicha tarqalayotgan yorug'lik energiyasini ifodalasa, F — toʻla yorug'lik oqimini bildiradi. Yorug'lik oqimining oʻlchov birligi qilib lyumen (lm) qabul qilingan. U yorug'lik kuchi 1 boʻlgan manbaning fazoviy burchak 1 sr da hosil qiladigan yorug'lik oqimini ifodalaydi: 1 kd1 sr=1 lm. Yorugʻlik energiyasi

— inson koʻzi sezadigan elektromagnit toʻlqinlar energiyasi qismi. U yorug'lik oqimining yoritish davomliligiga koʻpaytmasiga teng . Yorug'lik energiyasi birligi—lyumenx sekund (Ims).

Yorugʻlikning quyidagi xossalari ajratib koʻrsatiladi:

1 Intensivlik

2 Chastota

3 Qutublanish