Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkеnt axborot tеxnologiyalari univеrsitеti

1 – laboratoriya ishi
Mavzu: Tarmoq qurilmalarida dastlabki xavfsizlik sozlamalarini 
o’rnatish 
Ishdan maqsad : 
Kommutator qurilmasining tuzilishi, ishlash tamoyillari, 
masofadan kirishni ta’minlash usullari hamda xavfsizlik ko’rsatkichlarini sozlash 
qoidalarini tadqiq qilishdan iborat. 
 
Ushbu laboratoriya ishida 1.1 – rasmda keltirilgan tarmoq tuzilishi bo`yicha 
konfiguratsiya ishlari amalga oshiriladi. 
1.1 – rasm. Tadqiq qilinayotgan tarmoq tuzilishi 
1.1-jadval 
Manzillash jadvali 
Qurilma
Interfeys
IP-manzil
Tarmoq 
maska
Asosiy 
shlyuz
S1
VLAN 1 
192.168.1.100 255.255.255.0 192.168.1.1
PC-A
Tarmoq 
adapteri
192.168.1.2
255.255.255.0 192.168.1.1
Topshiriq 
1. Tarmoq qurilmasini asosiy ko‘rsatkichlarini sozlash 
–
Console porti orqali kommutatorning asosiy ko‘rsatkichlarini sozlang
–
kompyuter uchun IP- manzilni o‘rnating. 
–
Telnet protokoli yordamida masofadan kirishni sozlang 
–
SSH protokoli yordamida masofadan kirishni sozlang 
2. Tarmoq bog‘lanishni tekshiring 

---

6 
–
qurilmaning konfiguratsiyasini ko‘rsating
–
telnet yordamida uzoqdan boshqarishni testlang
–
kommutatorning hozirgi konfiguratsiyasini saqlang.
Qisqacha nazariy ma’lumotlar 
Cisco IOS
 
qurilmalarining buyruqlar satri interfeysi (CLI- Command Line 
Interface) ga kirishning bir necha yo‘llari mavjud. Quyida eng keng tarqalgan 
usullar keltirilgan: 
–
Console 
–
Telnet yoki SSH 
–
Port AUX 
Console port
— Konsol porti Cisco qurilmasini sozlash uchun tashqaridan 
kirishni ta’minlaydigan boshqaruv portidir. Konsol portidan foydalanishning 
afzalligi shundan iboratki, qurilmaga tarmoq xizmatlarini konfiguratsiya qilmasdan 
ham kirish mumkin, masalan, tarmoq qurilmasining dastlabki konfiguratsiyasi 
holatida. Boshlang‘ich konfiguratsiya bajarilganda, kompyuterning maxsus kabeli 
(RS232) yordamida qurilmaning konsol portiga ulanadi va sozlash ishlari amalga 
oshiriladi. 
TELNET
(terminal network) — tarmoq bo‘ylab qurilmalarga murojat qilish 
uchun mo‘ljallangan tarmoq protokoli. Protokolning zamonaviy standarti RFC 854 
da yozilgan. 
TELNET protokolining vazifasi terminal qurilmalar o‘rtasida o‘zaro 
ishlashni ta’minlashdan iborat. Bu protokol terminal-terminal ko‘rinishdagi 
aloqada ishlatiladi.