Muhammad al-xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot texnologiyalari Universiteti Farg’ona filiali Kompyuter injineringi fakulteti Kompyuter injineringi yo’nalishi 611-19 guruh talabasi

Muhammad al-xorazmiy nomidagi
Toshkent Axborot texnologiyalari Universiteti
Farg’ona filiali
Kompyuter injineringi fakulteti
Kompyuter injineringi yo’nalishi
611-19 guruh talabasi


Turg’unboyev Asadbekning
Kompyuter arxitekturasi

Fanidan

Mustaqil ishi

Farg’ona-2021

Mavzu: Hisoblash tizimlarining parallellik darajasini hisoblash
Reja:

1. 
   

   22

   f=0,2

   O(4)=106

   T(4)=66

   n=4

   Parallellik darajalari
   
2. 
   Topshiriqni bajarish
   

Parallellik darajalari:

Parallellikni amalga oshirish usullari va vositalari parallellikni ta’minlash kerak bo’lgan darajaga bog’liq (1-rasm). Quyidagi parallellik darajalari mavjud:

• 
  Mikrodaraja. Buyruqning bajarilishi bosqichlarga bo’linadi va bir nechta qo’shni buyruqlarning bosqichlari konveyerlashtirish bilan ustma-ust tushishi mumkin. Bu darajaga bitta protsessorli HT da erishish mumkin.
  
• 
  Buyruqlar darajasi. U bir nechta buyruqlarning parallel bajarilishida ifodalanadi va bir vaqtning o’zida bir nechta konveyerlarni protsessorga joylashtirish orqali erishiladi. Superskalyar protsessorlarda joriy qilingan.
  

• 
  Oqimlar darajasi. Vazifalar parallel ravishda bajarilishi mumkin bo’lgan qismlarga bo’linadi (oqimlar). Bu darajaga parallel HTlarda erishiladi.
  
• 
  Vazifalar darajasi. Turli protsessorlarda bir vaqtning o’zida bir nechta mustaqil vazifalar, amalda bir-biri bilan o’zaro ta’sir qilmasdan bajariladi. Ushbu daraja ko’p protsessorli va ko’p kompyuterli HTlarda amalga oshiriladi.
  
• 
  Parallellik darajasi tushunchasi donadorlik (granulyarnostь) tushunchasi bilan chambarchas bog’liq. Bu parallel masalada bajarilgan hisoblash miqdorining aloqa (kommunikatsiya) miqdoriga (xabarlar uchun) nisbati o’lchovidir. Donadorlik maydadan yirikgacha bo’ladi. Yirik donali (coarse grained), o’rta donali (medium grained) va mayda donali (fine grained) parallellik tushunchalarini aniqlaymiz.
  

Yirik donali parallelik: Har bir parallel hisoblash boshqalardan ancha mustaqil bo’lib, individual hisoblar o’rtasida nisbatan kamdan-kam ma’lumot almashinuvini talab qiladi. Parallellashtirish birliklari minglab buyruqlarga ega bo’lgan katta va mustaqil dasturlardir. Ushbu parallellik darajasi operatsion tizim tomonidan ta’minlanadi.


Параллел ҳисоблаш кўрсаткичлари

 Parallel hisoblash ko’rsatkichlari - masalani bitta protsessorda ketma-ket yechish bilan solishtirganda, n ta protsessorda parallel ravishda shu masalani yechishda olingan afzallikni baholash imkonini beruvchi ko’rsatkichlar tizimi. Boshqa tomondan, ular ma’lum bir masalani hal qilish uchun ma’lum miqdordagi protsessorlardan foydalanishning afsalligini baholashga imkon beradi. Parallel hisoblashlar deganda biz bosqichlar ketma-ketligini tushunamiz, bunda har bir bosqich i ta parallel protsessorlar to’plami tomonidan bir vaqtning o’zida bajariladigan i ta operatsiyalardan iborat.

Ushbu ko’rsatkichlarni aniqlash uchun asos, quyidagi hisoblashlarning xususiyatlari hisoblanadi:

• 
  n - parallel hisoblashni tashkil qilish uchun foydalaniladigan protsessorlar soni;
  
• 
  O
  (n) - masalani yechish jarayonida n ta protsessor tomonidan
  
• 
  bajarilgan amallar sonida ifodalangan hisoblash miqdori;
  
• 
  T(n) – n ta protsessor yordamida umumiy hisoblash (masalani yechish) vaqti.
  
• 
  Ma’lumki, vaqt diskret ravishda o’zgaradi va bir vaqt kvantining o’zida protsessor ixtiyoriy operatsiyani bajaradi. Natijada, hisoblash vaqti va hajmi uchun quyidagi munosabatlar o’rinlidir:
  
• 
  T (1) = O (1), T (n) ≤ O (n).
  
• 
   Oxirgi munosabatga asosan: hisoblash vaqtini bir nechta protsessorlarga hisoblash hajmini taqsimlash orqali qisqartirish mumkin.
  

№	Параллел ҳисоблашни ташкил қилиш учун фойдаланиладиган процессорлар сони- n	Дастурни кетма - кет бажариладиган қисми улуши	T(1)=O(1)=О(n), битта ёки n та процессор томонидан бажарилган амаллар сони	T(n), n та процессор ёрдамида умумий ҳисоблаш вақти
12	n=4	f=0,2	O(4)=106	T(4)=66

Topshiriq: