Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti m. A. Raxmatullayev, B. I. Ganiyeva

3.11. FAN VA TA’LIMGA OID ANALITIK MA’LUMOT BAZALARI

Analitik ma’lumot bazalari (yoki analitik axborot tizimi) oddiy ilmiy axborot resurslari ma’lumot bazalaridan farqli o‘laroq manbalarning (jurnal, maqola, kitob va boshqalar) o‘zidan iqtiboslik borasidagi qimmatli analitik axborotni o‘z ichiga oladi, shuningdek, maxsus qidiruv tizimiga ega bo‘lib, impakt faktor, indeks Xirsha kriteriylari bo‘yicha muallif va tashkilotlar reytingini shakllantiradi.

Bunday axborot tizimlari muhim analitik funksiyalarni bajaradi va quyidagi imkoniyatlarni yaratadi:

• 
  U yoki bu ilmiy manbalar (jurnallar, kitoblar, hisobotlar va boshqalar) yuqori qiymatga ega, ko‘p murojaat qilinadigan, iqtibosligi yuqori manbalarni ajratib ko‘rsatadi;
  
• 
  Ilmiy nashrlar o‘zlarining ilmiy jurnallari sifatini oshirishga, kuchli mualliflarni jalb qilish orqali, bunday ma’lumot bazalari ro‘yxatiga tushishga intiladilar;
  
• 
  Yosh tadqiqotchilar o‘zining sohasida yetakchi bo‘lgan, ro‘yxatlardagi ilmiy maslahatchilarni (supervayzerlar) topishi ancha mushkul;
  
• 
  Tadqiqotchilar ilmiy ishlar va jahon miqyosidagi ilmiy yangiliklarning rivojlanish tendensiyalarini kuzatish imkonini berib ilmiy izlanishda to‘g‘ri yo‘nalish tanlashga yordam beradi.
  

IMPА́KT-FА́KTOR ilmiy  jurnalning sonli ko‘rsatkichi. 1960-yillardan boshlab,  Ilmiy axborot instituti tomonidan (ingl. Institute for Scientific Information, ISI), 1992-yilda Thomson korporatsiyasi tomonidan sotib olingan) har yili hisoblab chiqilib, «Journal Citation Report» jurnalida e’lon qilinadi. Impakt Faktor asosida jurnallar darajasi, ularda chop etilgan maqolalar sifatini baholaydi, tadqiqotchilarga iqtisodiy ko‘mak beradi va xodimlarni ishga oladi.

2016-yilda jurnalning  Impakt-faktori quyidagi tarzda hisoblanadi: 

I₂₀₁₆ = A/B,

• 
  bunda: A — 2016 yil davomida mazkur jurnalda 2014-2015 yillarda chop etilgan maqolalarning iqtiboslik soni (ISI tomonidan kuzatilgan);
  
• 
  B - mazkur jurnalda 2014-2015 yillarda mazkur jurnalda chop etilgan maqolalar soni;