Muhammad al-Xorazmiy nomidagi tatu ning Televizion Texnalogiyalari fakulteti 513-21 guruh talabasi Shakirov Ismoilning mustaqil ishi

Impuls

• 
  Impuls soʻziga kundalik hayotda koʻp duch kelamiz. Bizga tez-tez sport jamoalari va siyosiy shaxslar "juda koʻp impulsga ega" deyishadi. Ushbu fikr sharhlovchi nutqida, odatda, jamoa yoki nomzod yaqinda koʻplab muvaffaqiyatga erishganini va raqibga buni oʻzgartirish qiyin boʻlishini anglatadi. Bu impulsning fizikadagi mohiyatidir, biroq fizikada biz aniqroq boʻlishimiz kerak.
  
• 
  Impuls bu jismning harakat miqdori oʻlchovi: qancha massa qanday harakatda ekani. U, odatda, P bilan belgilanadi.
  

  P=m*v

  m-jism massasi, v-tezligi

 Impuls vektor kattalik. Impuls massa va tezlikka chiziqli proporsional, sodda qilib aytganda, massa yoki tezlikdan ixtiyoriysini ikki marta orttirish impulsning ikki marta ortishiga olib keladi.

• 
   Impuls vektor kattalik. Impuls massa va tezlikka chiziqli proporsional, sodda qilib aytganda, massa yoki tezlikdan ixtiyoriysini ikki marta orttirish impulsning ikki marta ortishiga olib keladi.
  
• 
  Impuls va kuch orasidagi bogʻlanish fizikada juda ahamiyatli. Kinematik formuladan sizga ma’lumki, tezlikning oʻzgarishi Δv quyidagi a⋅Δt koʻrinishda ham yozilishi mumkin.
  
• 
   Demak, tezlanish bilan harakatlanayotgan jismning impuls oʻzgarishini quyidagi koʻrinishda yozish mumkin:
  

  Δp​=m⋅Δv=m⋅a⋅Δt=F⋅Δt​

  Impulsning saqlanish qonuni

  • 
    Fizikada saqlanish soʻzi qiymati oʻzgarmaydigan narsalarga nisbatan qoʻllanadi. Yaʼni saqlanuvchan kattalikning qiymati vaqt oʻtishi bilan oʻzgarmas qoladi. Sistemada oʻzgarish sodir boʻlishidan oldin va keyin kattalikning miqdori oʻzgarmaydi.
    
  • 
    Fizikada saqlanuvchi kattaliklar juda koʻp. Ular odatda fizik hodisada qanday oʻzgarishlar sodir boʻlishini oldindan aytish uchun qoʻllanadi. Mexanikada uchta saqlanuvchi kattalik mavjud: impuls, energiya va impuls momenti. Impulsning saqlanish qonunidan asosan ikkita jismning toʻqnashuvini tasvirlashda foydalaniladi.
    
  • 
    Boshqa saqlanish qonunlari kabi impulsning saqlanishi ham yopiq sistema uchun oʻrinli. Yopiq sistemada tashqi kuchlar mavjud emas, yaʼni hech qanday tashqi impuls yoʻq. Buni haqiqiy ikki jismning toʻqnashuviga doir masalada koʻrsak, biz harakat davomida faqat ikkita jismga taʼsir qiladigan kuchlarni eʼtiborga olamiz.