Muhammad al-xorazimiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti radio va mobil aloqa fakulteti

LTE da pastga kanalini tashkil etish. Pastga va yuqoriga kanallarda OFDM texnologiyasining qo‘llanilishi turlicha bo‘ladi. Pastga kanalda bu texnologiya nafaqat signalni uzatish uchun, balki ko‘p tomonlama ulanishni (OFDMA) tashkil etish uchun ishlatiladi.

Tavsiflangan fizik tuzilmaviy blokdan tashqari, mantiqiy tuzilmaviy blok tushunchasi kiritiladi. Resurslar elementlari soni bo‘yicha ular ekvivalent, lekin fizikblok resurslar elementlarni mantiqiy blokda aks ettirishning ikkita bittama-bitta vataqsimlangan variantlari bo‘lishi mumkin. Taqsimlangan variantda mantiqiy resurslar bloki elementlari butun mumkin resurslar to‘rida taqsimlangan bo‘lib qoladi.

YUqoriga kanalda ruxsat etiladigan nurlantirish quvvati pastga kanaldagiga qaraganda sezilarli past bo‘ladi. SHuning uchun qamrab olish zonasini oshirish, terminal qurlmasi narini va uning iste’mol quvvatini pasaytirish maqsadida ma’lumotlarni uzatish usulining energetik samaradorligi birlamichi bo‘lib qoladi.

OFDMA texnoogiyasining asosiy kamchiligi signalning maksimal va o‘rtacha quvvatining yuqori nisbati (PAR) hisoblanadi. SHunga ko‘ra, LTE yuqoriga kanali uchun yangi SC-FDMA (Single-Carrier Frequency-Division Multiple Access) texeologiyasi taklif etilgan. Prinsipial farq shundan iboratki, agar OFDMAda har bir nimtashuvchida bir vaqtda o‘z modulyasion simvoli uzatilsa, u holda SC-FDMAda nimtashuvchilar bir vaqtda va bir xil modulyasiyalanadi, lekin modulyasion simvollar qisqa bo‘ladi. SHunday qilib, OFDMAda simvollar parallel, SC-FDMAda ketma-ket uzatiladi. Bunday echim oddiy OFDM modulyasiyalash ishlatilganidagiga qaraganda past PAR nisbatini ta’minlaydi, buning natijasida abonentlar qurilmalarining energiya samaradorligi ortadi va ularning konstruksiyasi soddalashadi (uzatkichlar chastotaviy parametrlarining aniqligiga talablar sezilarli kamayadi).

SC-FDMA-signalning tuzilmasi ko‘p jihatdan OFDM texnologiyasiga o‘xshash bo‘ladi. SHuningdek kopozit signal - ∆f qadamda joylashgan nimtashuvchilar to‘plamini modulyasiyalash ishlatiladi. Prinsipial farq shundan iboratki, barchanimtashuvchilarbir xil modulyasiyalanadi, ya’ni yagona vaqtda faqat bitta modulyasion simvol uzatiladi (11.2-rasm).

11.2-rasm. QPSK- simvollarni uzatishdagi OFDM va SC-FDMA orasidagi farq
3Gga qarganda LTEda BSlar nimtizimi o‘zgartirigan. Foyalanuvchi qurilmasi va BS orasida ma’lumotlarni uzatish texnologiyasi o‘zgartirilgan. SHuningdek tarmoq elementlari orasida ma’lumotlarni uzatish protokollari ham o‘zgargan. Butun ma’lumotlar paketlar ko‘rinishida uzatiladi.

Shunday qilib, ishlov beruvchi yoki faqat ovozli ma’lumotlar yoki faqat paketli ma’lumotlarga ajratish endi yo‘q. Oldingi avlod tarmoqlarida sezilarli rolni o‘ynagan kontoller (RNS) to‘rtinchi avlod tarmog‘ida olib tashlangan, uning funutsiyalari – radioresurslarni boshqarish, sarlavhalarni siqish, shifrlash, paketlarni etkazish va boshqalar to‘g‘ridan-to‘g‘ri eNBga yuklangan.

Fizik darajadagi birlamchi bo‘lish tarmoq arxitekturasini foydalanuvchilar qurilmalari sohasi (UED, User Equipment Domain) va tarmoq infratuzilmasi sohasiga (ID, Infrastrusture Domain) ajratish hisoblanadadi. ID, o‘z navbatida, radioulanish nimtarmog‘i (E-UTRAN, Evolved Universal Terrestrial Radio Assess Network) va tayanch (paketli) tarmog‘iga (EPS, Evolved Pasket Sore) bo‘linadi (11.3- rasm).