Muhammad al- xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universitet qarshi filiali tt va kt fakulteti akt 11-21 guruh talabasi

Kovalent kristallar:Kovalent kristal kristall tarkibidagi barcha atomlar o'rtasida haqiqiy kovalent bog'lanishlarga ega. Kovalent kristalni bitta katta molekula deb tasavvur qilishingiz mumkin. Ko'p kovalent kristallarning erish nuqtalari nihoyatda yuqori. Kovalent kristallarga olmos va rux sulfid kristallarini misol qilish mumkin.

Metall kristallar:Metall kristallarning alohida metall atomlari panjara joylarida o'tirishadi. Bunda ushbu atomlarning tashqi elektronlari panjara atrofida suzib yurishlari uchun erkin qoladi. Metall kristallar juda zich bo'lib, yuqori erish nuqtalariga ega.

Ion kristallari:Ion kristallarining atomlari elektrostatik kuchlar (ionli bog'lanishlar) bilan birlashtiriladi. Ion kristallari qattiq va erish nuqtalari nisbatan yuqori. Ushbu turdagi kristallga osh tuzi (NaCl) misol bo'la oladi.

Molekulyar kristallar:Ushbu kristallar tarkibida taniqli molekulalarni o'z ichiga oladi. Molekulyar kristal van der Vals kuchlari yoki vodorod bilan bog'lanish kabi kovalent bo'lmagan o'zaro ta'sirlar bilan birlashtiriladi. Molekulyar kristallar nisbatan past erish nuqtalari bilan yumshoq bo'ladi. Qandli shakarlamalar, stol shakar yoki saxarozaning kristalli shakli, molekulyar kristalning namunasidir.

Kristallanish jarayoni

Kristallanish asosan ikkita jarayondan iborat: yadrolanish va kristall o'sishi.
Ikkala bosqich ham har doim kristallanish paytida sodir bo'ladi, ammo birinchi tez sodir bo'lganda, ikkinchisining rivojlanishi uchun vaqt bo'lmaydi. Ayni paytda, agar yadrolanish sekin bo'lsa, kristallarning o'sishi uchun ko'proq vaqt bo'ladi va shuning uchun ular kattaroq bo'lishga moyil bo'ladi. Ikkinchisi - binafsha olti burchakli tasvirda taxmin qilingan holat.

Yadro

Dastlab kristallar tartibli tuzilishga ega bo'lgan qattiq moddalar deb aytilgan. Erituvchi tartibsizlikda tarqalgan eritmadan uning zarralari etarlicha yaqinlashishi kerak, shunda ularning o'zaro ta'siri, ionli yoki Van der Devorlar turi bo'lsin, eruvchan modda zarrachalarining birinchi guruhi: klasterni joylashishiga imkon beradi.
Ushbu klaster barqaror va kristalli bo'lguncha kerak bo'lganda bir necha marta erishi va qayta shakllanishi mumkin. Keyin birinchi yadro paydo bo'lgan deyiladi. Agar yadro yo'q joydan, ya'ni uni sovutish paytida muhitning bir hilligidan paydo bo'lsa, u bir hil yadro bo'ladi.

Boshqa tomondan, agar aytilgan yadro boshqa erimaydigan qattiq zarracha bilan ta'minlangan sirt tufayli yoki idishning nomukammalligi tufayli sodir bo'lsa, unda biz heterojen yadroga ega bo'lamiz. Ikkinchisi, eng keng tarqalgan va ma'lum bo'lgan narsa, ayniqsa eritmaga biz kristallashtirmoqchi bo'lgan turlarning ilgari olingan mayda kristalini qo'shganda.

Avvalo yadro hosil bo'lmasdan, hech qachon nozik havodan kristallar hosil bo'lmaydi.