Муаммолари республика илмий-амалий конференцияси материаллари

Tajribaviy qisim. 
HCl gazi olinib 14 sutka 9-10 soatdan 101-106°C da 
glitserindan oʻtkazilib turidi.Glitserin xlorni biriktirib sargʻish rangdan tim qora ranga 
oʻtib hajmi va massasi ortdi.Hosil boʻlayotgan moddadan HCl gazi oʻtishi natijasida 
gilitsiringa birikib yangi α-monoxlorgidrin,β-monoxlorgidrin, α-dixlorgidrin, β-
dixlorgidrin hosil boʻlishi va massa ortish jarayoni yuzaga kelishi aniqlandi soʻng 
taroziga tortib turildi.Oxirgi 12-14-kunlari HCl gazi yaxshi birikmay oʻzgarishsiz 
oʻtishi va uch boʻyinli reaktordagi moddamiz idish vaznidan tashqari 1 kg dan 1,860 
kg oshganligi kuzatildi.
 
Hosil boʻlgan
 
1,860 kilogramli α-
monoxlorgidrin, 
β-monoxlorgidrin,α-
dixlorgidrin, 
β-dixlorgidrin 
va 
qoʻshimchlardan iborat eritma 3,5 l stakanga 
solinib eritma tarkibidagi gazlarni netirallash 
va chiqindilardan tozalash uchun dastlab 500 
ml distillangan suv quyildi.Soʻng eritmaga 
sekinlik bilan oz-ozdan Na
2
CO
3 
qoʻshilib 
shisha tayoqcha bilan aralshtirilib turildi.Bu 
jarayonda eritmaga 35-minut davomida oz-
ozdan Na
2
CO
3 
ning 260 grami qoʻshildi va 
eritma muhiti ya’ni ph 7 ga keltirildi. Keyingi 
bosqichda hosil boʻlgan erimani ajratgichga 
qoʻyib ekstaksiya usulida ajratdik.Bunda 
netirallab ekistraksiya usulida tozalangan α-
monoxlorgidrin,β-monoxlorgidrin,α-
dixlorgidrin, β-dixlorgidrin va qoʻshimchlardan iborat alohida tortilganda massa 
1,700 kg ni tashkil etdi. Keyingi bosqichda moddalarni vakumli filtrda xaroratlar 
farqiga qarab 68-120 
◦
C α-monoxlorgidrin,β-monoxlorgidrin va α-dixlorgidrin,β-
dixlorgidrin ajratildi.Soʻng xoslil boʻlagan moddadan α-dixlorgidrin va β-dixlorgidrin 
olinib katalizator yordamida ishqor bilan ishlov berildi. Soʻng hosil boʻlgan moddalar 
vakum filtrda haydaldi va epixlorgidrin olindi va analizga berildi.