Муаммолари республика илмий-амалий конференцияси материаллари

-
naftol ishlab chiqarilmaydi. U va uning hosilalari 
valyuta hisobiga chetdan import qilinadi. Mahalliy xomashyolar asosida β
-
naftol 
ishlab chiqarish dolzarb vazifalardan hisoblanadi. 
Ishda 2-naftol sintezini amalga oshirish uchun piroliz jarayoni ikkilamchi 
mahsuloti “piroliz moyi” ni fraksion haydash natijasida naftalin ajratin olindi. 
Olingan naftalinni dastlab sulfolansh natijasida 2-sulfo naftalin sintezlandi, soʻngra 2-
naftalin sulfokislotasi ishqor bilan neytrallanib 2-naftalin sulfonat natriy olidi. 
Olingan 2-naftalin sulfonatnatriy natriy ishqori bilan ta’siri natijasida 2-naftol sintezi 
amalga oshirildi. 
2-Naftalinsulfonat natriy sintezi. 
Uch ogʻizli koʻlba olinib, mexanik 
aralashtirgich, tomiz gʻichli voronka va qaytarma sobitgich oʻrnatildi. Kolbaga 64,5 
gr (0,5 mol) naftalin kristallari solinadi, 140°С gacha qizdirib suyuqlantirildi va 
varonka yordamida 98 % li 50 gr sulfat kislota eritmasidan 3 ml/min tezlikda 
tomizildi. Jarayon ekzotermik boʻlganligi uchun harorat 160-165°С ga oʻz-oʻzidan 
koʻratiladi. Shu haroratda jarayon 4-6 soat davom etadi. Olingan sulfomassa sovitilib 
500 ml distillangan suv solinadi va 1000 ml li stakanga olinadi. Soʻngra aralashmaga 
26 gr kalsiy gidroksid oz-oz miqdorda aralashtirish mobaynida qoʻshamiz. Soʻngra 
aralashmadagi kalsiy sulfat Byuhner voronkasi orqali vakum ostida filtrlandi va 
filtiratga aralashtirib turgan holda 37 g Na
2
CO
3
asosli muhit hosil oʻlguncha 
qoʻshildi. Olingan aralashmadan kalsiy karbonat Buhner voronkasi orqali vakum 
ostida filtrlandi. Olingan sariq rangli choʻkma 60-70°C haroratda vakumli bugʻlatgich 
orqali suv bugʻlatiladi. Natijada oq kristal modda olinadi va u 3 soat davomida ochiq 
havoda quritiladi. Natijada massasi 85,28 gr 2-naftalinsulfonat natriy tuzi olinadi. 
Reaksiya unumi 82%.