Муаммолари республика илмий-амалий конференцияси материаллари

Foydalanilgan adabiyotlar 
1.
Casciaro, Bruno, Laura Mangiardi, Floriana Cappiello, Isabella Romeo, Maria Rosa 
Loffredo, Antonia Iazzetti, Andrea Calcaterra et al. "Naturally-occurring alkaloids of plant origin as 
potential antimicrobials against antibiotic-resistant infections." Molecules. - 2020. - T. 25. - №. 16. 
- С. 3619. 
2.
Shang, Xiao‐Fei, Cheng‐Jie Yang, Susan L. Morris‐Natschke, Jun‐Cai Li, Xiao‐Dan 
Yin, Ying‐Qian Liu, Xiao Guo et al. "Biologically active isoquinoline alkaloids covering 2014-
2018." Medicinal research reviews. - 2020. - T. 40. - №. 6. - C. 2212-2289. 
3.
Saidov, A. Sh, M. G. Levkovich, and V. I. Vinogradova. Synthesis of 1 -
alkyltetrahydroisoquinolines // Chemistry of natural compounds. - 2013. - Т. 49. - №. 5. - С. 897-
901 
2,3-POLIMETILEN -3,4-DIGIDROXINAZOLI1N-4-TIONLAR SINTEZINI 
XROMATOGRAFIK OʻRGANISH 
Nasrullayev A.O., Tuxsanov F.S., Gʻaybullayev Sh.Sh., Saidqulov S.X., Zohidov Q.O. 
Dotsent, assistent ilmiy tadqiqotchi, Samarqand davlat universiteti
e-mail: [e-mail] 
Hozirgi paytda dunyo miqyosida xalq xoʻjaligining turli sohalarida qoʻllanilib 
kelinayotgan koʻpgina preparatlarning asosini tabiiy va sintetik geterosiklik 
birikmalar tashkil qiladi. Xuddi shunday birikmalar qatoriga xinazolin alkaloidlarini, 
ularning analoglari va hosilalarini kiritish mumkin. Keyingi yillardagi jahonda 
organik kimyo sohasida olib borilayotgan ilmiy tadqiqotlar natijasi tahlili 
molekulasida xinazolin halqasini saqlagan geterosiklik birikmalar orasida turli 
farmakologik faol preparatlar koʻpayib borayotganini koʻrsatmoqda. Ayniqsa 

---

268 
tarkibida O, N, S-endosiklik va ekzosiklik geteroatomlar saqlagan tabiiy va sintetik 
xinazolin hosilalari asosida tadqiqotlar olib borish jadallashib bormoqda [1, 2]. 
Yuqorida aytilganlardan kelib chiqqan holda biz mazkur yoʻnalishda tadqiqotlar 
olib borib xinazolin halqasining 4-holatida ekzosiklik oltingugurt atomi saqlagan 
trisiklik xinazolinlarni sintez qilishni oʻz oldimizga maqsad qilib qoʻydik. Buning 
uchun avvalo adabiyotda ma’lum usullar yordamida [2,4] antranil kislotaning γ-
butiro-, δ-valerio-, va ɛ-kaprolaktamlar bilan fosforoksixlorid ishtirokida halqalanishi 
orqali 2,3-tri-,-tetra-, -pentametilen-3,4-digidroxinazolin-4- onlarni(1-3) sintezini 
amalga oshirdik: 
COOH
NH
2
+
HN
(CH
2
)
n
O
POCl
3
/95
0
C/2c