Муҳаммад Ал Хоразмий номидаги тату телевизион технологиялари факултети

Муҳаммад Ал – Хоразмий номидаги
ТАТУ Телевизион технологиялари факултети
510-16 Гуруҳ талабаси Олимов Умиднинг
“Сотсиология” фанидан якуний назорат иши

Билеt № 9

Саволлар:

1.Оила социал институт сифатида.

2.Индустриал жамият ва унинг белгилари.

Жавоблар:

1. 
   Оила – ижтимоий институт ва кичик гуруҳ хусусиятларига эга бўлган ижтимоий тизим. Оила эр-хотин, ота-оналар, болалар ва бошқа яқин қариндошлар муносабатларини тартибловчи ижтимоий меъёрлар, таъқиқлар ва ҳулқ-атвор намуналари мажмуи билан ифодаланади. Оила турмуш бирлиги, ўзаро аҳлоқий масъулият ва ўзаро ёрдам билан боғланиб кетган. Никоҳ ёки қон-қариндошликка асосланган кичик гуруҳ сифатида ҳам қаралади. Оила ижтимоий муҳим эҳтиёжларни қондириш билан ажралиб туради.
   

Оила – эр-хотинлик иттифоқига, қариндошлик алоқаларига, умумий хўжалик юритадиган эр-хотин, ота-она ва болалар, ака-ука ва опа-сингиллар, бобо-бувалар ва бошқа қариндошлар ўртасидаги ижтимоий гуруҳ, жамиятнинг асоси, давлат қудратининг манбаи.
Президентимиз Ислом Каримов “Юксак маънавият – енгилмас куч” (2008) асарида “Боланинг ҳарактерини табиати ва дунёқарашини белгилайдиган маънавий мезон ва қарашлар – яхшилик ва эзгулик, ижтимоийлик ва меҳр-оқибат, ор-номус ва андиша каби муқаддас тушунчаларнинг пойдевори оила шароитида қарор топиши табиийдир”.
Аслида оиланинг вужудга келиши ва шаклланишида қуйидаги оила турлари мавжуд бўлган:
1. Группавий оила: ибтидоий жамоа тузумида эр-хотин умумий бўлган.
2. Патриархал оила: жуфт оила билан моногом оила ўртасидаги оралиқ шаклида бўлган.
3. Моногам оила: бир никоҳли (ҳозирги) оила вужудга келган.
Оила-никоҳ сотсиологияси турмуш тарзи сотсиологияси билан узвий боғлиқ ҳолда олиб қараб ўрганилади. Зеро, оила билан боғлиқ бўлган барча масалалар кишилар турмуш тарзи таркибига киради. Аммо, оила жамиятнинг кичик ячейкаси сифатида махсус сотсиологик тадқиқотга муҳтож. Шунинг учун ҳам оила-никоҳ сотсиологияси махсус сотсиологик назария сифатида ҳозирги давр жамият ижтимоий ҳаётини илмий жиҳатдан ўрганишда муҳим аҳамиятга эгадир.