Муаллифлар: Ходиев Б. Ю., Бегалов Б. А., Расулев Д. М., Абидов

 
4.2.6. Сифат даражасига кўра таснифлаш 
 
Сифат даражасига кўра
ахборот тизимлари қуйидаги синфларга 

---

119 
бўли-нади: ахборот қидирув тизими(АҚТ); Ахборот – маълумотнома 
тизими (ААТ); Матнларни қайта ишлаш ахборот тизими(МҚАТ); 
Маълумотларни қайта ишлаш тизими(МҚТ); Ахборот – кенгашув 
тизими(АКТ); 
қарорлар 
қабул 
қилиш 
тизими(ҚҚҚТ); 
Эксперт 
тизимлари(ЭТ). 
Ахборот – қидирув тизими.
ЭҲМда ёки ундан ташқарида 
сақланиши 
мумкин 
бўлган 
ҳужжатлар, 
иккинчи 
даражали 
ҳужжатлар(масалан, рефератлар), ҳужжатлар номи ёки манзилларнинг 
тўлиқ матнини қидиришни амалга оширади. ЭХМда у ёки бу ҳолларда 
қидирув образи номини олган ва қисқача мазмуни баён қилинган 
ҳужжатларнинг формаллашган баёни сақланади. Ўзига керакли мавзудаги 
ҳужжатни топишни истаган ахборот истеъмолчилари тазимга сўров 
юборади. Қидирув натижасига кўра, тасвирланган ҳужжатларнинг тўлиқ 
матни ёки сўралган ҳаражатларнинг тўғри-нотўғри, етишмаслиги, 
ишончлилик даражаси ҳақида маълумот берилади.
Ахборот - маълумотнома тизими
кўп жиҳатдан фойдаланувчилар 
сўро-вига биноан иқтисодий, техник ёки технологик мазмундаги ахборотни 
бериш, йиғиш ва сақлашга мўлжалланган. Айтиш мумкинки, ахборот-
маълумотнома тизими рақамли ёки матнли конкретлаштирилган 
маълумотлар билан ишлаш-га қаратилган. Сўровнинг турига ва шаклига 
кўра натижани қандай тақдим этишни белгилайди. Сўров натижалари 
стандарт маълумотнома шаклида берилиши мумкин ёки фойдаланувчининг 
ҳоҳишига кўра унинг сўровини қайта ишлаш давомида ихтиёрий 
кўринишда лойиҳалаштирилиши мумкин. 
Матнларни қайта ишлаш тизими
(МҚТ) бевосита фойдаланувчига 
матнларни(хат, мақола, реферат, буйруқ ва ҳаказо) таҳрир қилиш, сақлаш 
ва кў-пайтиришга мўлжалланган.