Muallif: Fayzulloyev Nazirjon Sa'dulloyevich

Afrikaning Mavritaniyasida allaqachon har bir 
tomonida 12 donadan shashka bo'lgan o'yin 
o'ynalgan va u zamonaviy shashka qoidalariga 

---

juda o'xshash edi. Qadimgi Misr 
ibodatxonasida Alkerk o'yin taxtasi topilgan!. 
 
84. Dyuzdyum- («Dyuzdyum» yoki «duz-
dum») Turkman tilida «chaqib»degan ma'noni 
anglatadi. Ba'zi Yevropa mamlakatlarida ushbu 
o'yin «Mill»nomi bilan mashhur. Dyuzdyum 
uchun o'yin taxtasi sakkizta diagonal va enli 
chiziqlar bilan bog'langan uchta konsentrik 
kvadratdan iborat bo'ladi. O'yinchilarning har 
biri oldindan belgilangan raqamlarda 
(sakkizdan o'n ikkitagacha) ma'lum bir 
rangdagi shashka yoki toshlarga ega bo'lishadi. 
 
85. Baghchal o'yini qoidalari.
Nepalda mashhur «Baghchal» o'yinni bor, uni 
«yo'lbars, olg'a» deb tarjima qilishadi! 
.Ko'pincha, u «yo'lbarslar va echkilar» 
deyiladi.
Bir versiyaga ko'ra, o'yin Tibetda paydo 
bo'lgan. Tibetda yog'ochdan emas, balki 

---

bronza yoki guruchdan tayyorlangan donalar 
bilan o'ynash odatiy holdir. O'yin maydonida 
16 qator katak holida chiziladi, unda to'rtta 
yo'lbars va 20 echki bo'ladi. 
Raqamlar hujayralarda emas, balki chiziqlar 
kesishmasida joylashgan. Yo'lbarslar g'alaba 
qozonish uchun besh yoki yetti echkini 
(boshqa variantlarga ham ruxsat beriladi) 
«yeyish» kerak, echkilar taxtada 
yo'lbarslarning hammasini harakat qilish 
imkoniyatidan cheklashi kerak . Yo'lbarslar 
ham echkilar ham o'yin taxtasi bo'ylab bir