Mövzu 6 Beynəlxalq valyuta-maliyyə münasibətləri

Milli valyuta bazarları dedikdə ölkə ərazisində yerləşən bankların ölkənin milli valyutasına 

münasibətdə, həmçinin onun rezidentlərinə və qeyri-rezidentlərinə valyuta xidmətləri göstərmələri 

üzrə  həyata  keçirdikləri  əməliyyatların  məcmusu  başa  düşülür.  Bundan  başqa,  şirkətlərin  öz 

aralarında həyata keçirdikləri valyuta əməliyyatları da daxili milli bazar əməliyyatlarına aiddir. 

Daxili valyuta qanunvericiliyinin liberallaşma dərəcəsindən asılı olaraq milli valyuta bazarı 

aşağədakə formalardan birində ola bilər: 



 

rəsmi; 



 

yarırəsmi; 



 

“qara”. 

Beləliklə,  hər  bir  milli  valyuta  bazarı  öz  xüsusiyyətlərinə  malikdir  ki,  bu  da  onu  unikal, 

digərlərinə oxşamayan edir. 

Dünya  iqtisadiyyatının  beynəlmiləlləşməsi,  beynəlxalq  borc  kapitalı  bazarının  inkişafı, 

kommunikasiya  vasitələrinin  təkmilləşməsi  nəticəsində  beynəlxalq  (regional  və  dünya)  valyuta 

bazarları  formalaşmışdır.  Bu  bazarlar  onları  milli  valyuta  bazarlarından  fərqləndirən  bir  sıra 

xarakterik  xüsusiyyətlərə  malikdirlər.  Bu  cür  bazarlarda  valyuta  məhdudiyyətləri  mövcud 

deyildir,  əhəmiyyətli  həcmlərdə  çoxsaylı  sazişlər  həyata  keçirilir  və  bu  əməliyyatlarda  dünya 

---

təsərrüfatının bütün ölkələrinin subyektləri iştirak edirlər. Dünya valyuta bazarlarında beynəlxalq 

dövriyyənin  ümumi  həcminin  90%-i  5  əsas  valyutanın  –  ABŞ  dollarının,  avronun,  ingilis  funt-

sterlinqinin,  yapon  ienasının,  isveçrə  frankının  payına  düşür.  Beynəlxalq  hesablaşmalar  nağdsız 

qaydada  həyata  keçirilir.  Dünya  valyuta  bazarları  iri  beynəlxalq  maliyyə  mərkəzlərində 

təmərküzləşmişlər.