Morfologiyaga kirish


ba-:batafsil, badavlat, bahaybat; be



Download 45,47 Kb.
bet4/9
Sana13.03.2022
Hajmi45,47 Kb.
#492692
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
MORFEMIKA. SO\'Z YASALISHI

ba-:batafsil, badavlat, bahaybat;
be-: bexavotir, beg'ubor, befarosat;
no-: noumid, noqulay, norozi;
ser-: serzavq, sergap, serhosil.
Shuningdek, kam qo'llaniluvchibadfe'l, badjahl, badnafs, xushxabar, xushro'y, xushvaqt, hamfikr, hamshahar, hamsuhbatsingari so'z yasalishi holatlari ham mavjud.
ba-,ser- qo'shimchalari, asosan, otga qo'shilib, asosdan anglashilgan belgi- xususiyatning me’yordan ortiq, ko'p ekanligini bildirsa, be-; no-qo'shimchalari xuddi shu narsalarga ega emaslikni anglatadi. Solishtiring: baquvvat, serma’no, behayo, noo'rin.
Mazkur qo'shimchalar -li,-siz,-dor qo'shimchalari bilan sinonimik munosabatida bo'la oladi.
Masalan, badavlat - davlatli. beqiyos-qiyossiz, noo’rin-o'rinsiz, sertashvish- tashvishli, serhosil – hosildor.
Ba’zi so`zlarda mazkur qo`shimchalarni sinonimlari bilan almashtirib bo`lmaydi. Masalan, nomard – mardsiz, serdaraxt – daraxtli tarzida ishlatib bo`lmaydi.
be- qo`shimchasini ba’zi so`zlarda –siz qo`shimchasi bilan almashtirib bo`lmaydi,chunki so`zlarning lug`aviy ma’nosi o`zgarib ketadi. Masalan, bebosh – boshsiz, bechora – chorasiz kabi.
QO'SHIMCHALARDA SHAKLDOSHLIК
Shakldoshlik nafaqat leksemalarga, balki qo'shimchalarga ham xos xususiyat sanaladi. Qo'shimchalarning ayrimlari ifodalanishiga ko'ra aynan bir-biriga o‘xshasa-da, mazmun-mohiyati bilan keskin farqlanadi.
Masalan, -in qo'shimchasi ot, sifat, ravish yasaydi (ot, sifat, ravish yasaganda so'z yasovchi qo'shimcha vazifasini bajaradi), fe'lning o'zlik va majhul nisbatini (fe'l nisbatini yasaganda lug'aviy shakl yasovchi qo'shim­cha vazifasini bajaradi) yasaydi.


Download 45,47 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish