Morfologiya. Yordamchi so’z turkumlari Yordamchi so’zlar. Ko’makchilarning turlari,grammatik xususiyatlari

Morfologiya. Yordamchi so’z turkumlari

Yordamchi so’zlar. Ko’makchilarning turlari,grammatik xususiyatlari

Reja:

• Morfologiya
• Yordamchi so’zlar
• Ko’makchilar va ularning turlari
• Ko’makchilar va qo’shimchalar ma’nodoshligi

Morfologiya

Morfologiya (yun. morphe — shakl va… logiya) (tilshunoslikda)

1) tilning morfologik qurilishi;  

2)  soʻz shakllari haqidagi taʼlimot. Birinchi maʼnosida obyektni anglatsa, ikkinchi maʼnosida tilshunoslikning shu obyektni oʻrganuvchi boʻlimini bildiradi.

Morfologiya soʻz turkumlari, ularga xos grammatik maʼnolarni, har bir turkumga xos grammatik kategoriyalar, bu kategoriyalarni yuzaga keltiruvchni  grammatik shakl va grammatik maʼnolarni o’rganadi.

Shu bilan birgalikda, morfologiya bilan sintaksis o'rtasida ham chambarchas bog'liqlik mavjud. Morfologiyadagi har bir so'z shakli gap tarkibida ma'lum sintaktik vazifa bajaradi, ma'lum gap bo'lagi vazifasida keladi. Grammatik shakllar gap tarkibidagi bo'laklarni bir-biriga bog'lovchi yoki gap bo'lagiga qo'shimcha ma'no yuklovchi vosita vazifasini bajaradi.

Yordamchi so’zlar

So’zlar ma’lum so’roqqa javob bo’lishi yoki bo’lmasligi, atash ma’nosining mavjudligi yoki mavjud emasligiga, gapda ma’lum gap bo’lagi vazifasida kelish kelmasligiga ko’ra mustaqil va yordamchi so’zlarga bo’linadi.

• Atash ma’noli so’zlar yoki ular o’rnida qo’llanilib, ma’lum so’roqlarga javob bo’luvchi va gapda ma’lum gap bo’lagi vazifasida keluvchi so’zlar mustaqil so’zlar deyiladi.

Atash ma’nosiga ega bo’lmagan ma’lum so’roqqa javob bo’lmaydigan, gap bo’lagi vazifasida kelmaydigan so’zlar yordamchi so’zlar hisoblanadi