Monosaxaridlarning umumiy xususiyatlari

Monosaxaridlar Ular murakkabroq uglevodlarning strukturaviy asosini tashkil etadigan nisbatan kichik molekulalardir. Ular tuzilishi va stereokimyoviy konfiguratsiyasi jihatidan farq qiladi.

Monosaxaridning eng taniqli namunasi va tabiatda eng ko'p tarqalgani oltita uglerod atomidan tashkil topgan d-glyukoza hisoblanadi. Glyukoza ajralmas energiya manbai bo'lib, kraxmal va tsellyuloza kabi ba'zi polimerlarning asosiy tarkibiy qismidir.

Monosaxaridlar aldegidlar yoki ketonlardan olinadigan birikmalar bo'lib, ularning tarkibida kamida uchta uglerod atomini o'z ichiga oladi. Ular oddiyroq bo'linmalarga ajralish uchun gidroliz jarayonlaridan o'tishlari mumkin emas.

Monosaxaridlar hosil bo'lishi mumkin bo'lgan ko'p miqdordagi molekulalar ularning ma'lumotlarga ham, funktsiyalarga ham boy bo'lishiga imkon beradi. Aslida uglevodlar organizmlarda eng ko'p tarqalgan biomolekulalardir.

Monosaxaridlarning birlashishi disaxaridlarni – masalan, saxaroza, laktoza va maltozani – va strukturaviy funktsiyalardan tashqari energiya saqlash funktsiyalarini bajaradigan glikogen, kraxmal va tsellyuloza kabi yirik polimerlarni keltirib chiqaradi.

Monosaxaridlarning umumiy xususiyatlari

Tashqi ko'rinishi
Umuman olganda, monosaxaridlar qattiq moddalardir, oq rangga ega va tashqi ko'rinishi shirin ta'mga ega. Ular qutbli moddalar bo'lgani uchun ular suvda yaxshi eriydi va qutbsiz erituvchilarda erimaydi.

Glikozid boglari

Ular boshqa monosaxaridlar bilan glikozidli bog'lanishlar orqali bog'lanishi va turli xil birikmalar hosil qilishi mumkin, juda katta biologik ahamiyatga ega va tuzilishi jihatidan juda xilma-xil.

Ular eng oddiy uglevodlardir

Monosaxaridlar eng oddiy uglevodlardir. Strukturaviy ravishda ular uglevodlardir va ularning ko'plari empirik formulalar (C-H) bilan ifodalanishi mumkin2Yoki)n. Ular hujayralar uchun muhim energiya manbai bo'lib, hayot uchun zarur bo'lgan turli molekulalarning, masalan, DNKning bir qismidir.