Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc



Download 2,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet59/606
Sana31.12.2021
Hajmi2,53 Mb.
#200849
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   606
Bog'liq
fNbuAJ1vbh5eky7cXe5usiAgWjSR9DtnZOAnkVDu

 

 

2.11. Zanjirli bog‘lanish usuli 

 

  Iqtisodiy  tahlilda  o‘rganilayotgan  natijaviy  ko‘rsatkichning  o‘zga-



rishi  va  mazkur  o‘zgarishni  yuzaga  keltirgan  asosiy  omillarning  turi 

hamda  ularning  alohida  olingan  ta’sir  miqdorlari  aniq  hisob-kitob 

qilinadi. Bu bilan natijaviy ko‘rsatkichning o‘zgarishiga qanday omillar 

ta’sir qildi hamda ularning har birini ta’sir miqdori qanchani tashkil etdi, 

degan savolga oydinlik kiritiladi. Ushbu turdagi masalalarni hal qilishda 

zanjirli  bog‘lanish  usulidan  keng  foydalaniladi.  Ta’kidlash  kerakki, 

zanjirli bog‘lanish usulida tahlil qilinayotgan ko‘rsatkichlar o‘zaro qat’iy 

funksional  bog‘liqlikda  bo‘lishi  talab  etiladi,  ya’ni  bir  yoki  bir  necha 

ko‘rsatkich ta’sirida natijaviy ko‘rsatkich yuzaga chiqishi kerak. 

Zanjirli  bog‘lanish  usulida  o‘rganilayotgan  natijaviy  ko‘rsatkich 

o‘zgarishiga  ta’sir  etgan  omillar  tartib  asosida  aniqlashtirilib,  har  bir 

alohida  olingan  omil  o‘zining  o‘zgargan  holatini  saqlab  qolgan  holda 

boshqa omillarni  dastlabki holatini shartli o‘zgarmas tarzida olib qolib, 

ya’ni  xolislantirib  belgilangan  matematik  amallarni  bajarish  bilan 

natijaviy  ko‘rsatkich  o‘zgarishiga  faqat  bir  omil  (o‘zgargan  holatdagi 

omil) ta’siri hisob-kitob qiladi. Hisoblash ishining keyingi jarayonlarida 

boshqa  omillar  ham  shu  tartibda  o‘rganiladi,  faqat  yakuniy  natijaga 

ta’siri o‘rganilgan omil o‘zidan keyingi omilni (yoki omillarni) yakuniy 

natijaga  ta’sirini  hisoblashda  xolislantirilmaydi,  balki,  ular  haqiqiy 

o‘zgarish  holatida  olinadi,  chunki,  dastlabki  bosqichda  ta’siri  hisob-

kitob  qilingan  omil  (yoki  omillar)  yakuniy  natija  o‘zgarishiga  o‘z 

ta’sirini    ko‘rsatib  bo‘lgan  deb  qaraladi.  Ushbu  tartib  oxirgi  omilning 

yakuniy  natijaga  ta’sirini  hisob-kitob  qilgunga  qadar  davom  etadi.  Shu 

usulda  har  bir  omil  bosqichma-bosqich  almashtirilib,  ularning  yakuniy 




 

82

natijaga ta’siri alohida-alohida aniqlanadi, hisoblangan ta’sir miqdorlari 



o‘zaro  qo‘shib  yoki  ayrilganda  (bu  holat  vaziyatga  ko‘ra  amalga 

oshiriladi) yakuniy natijani o‘zgarish miqdoriga teng bo‘ladi. Mana shu 

tartibdagi  hisob-kitoblar  zanjirli  bog‘lanish  usuliga  xos  bo‘lib,  uning 

mazmunini  tashkil  etadi.  Zanjirli  bog‘lanish  usuli  mohiyatini  amaliy 

misolda yanada yaqqolroq ko‘rish mumkin. 

19-jadval  ma’lumotlaridan  ko‘rinib  turibdiki  korxonada  jami 

material  xarajatlari  rejaga  nisbatan  haqiqatda  120,0  ming  so‘mga  ko‘p 

bo‘lgan.  Ushbu  natijaviy  ko‘rsatkich  o‘zgarishiga  material  miqdori 

hamda bir dona material bahosining o‘zgarishi ta’sir ko‘rsatgan. Bu ikki 

omil ta’sirini hisoblash uchun quyidagi hisoblash ishlari bajariladi. 



 

19-jadval 


Download 2,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   606




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish