Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

Soliqqa 

tortiladigan 

foydani 

aniqlash 

uchun 

soliqqa 

tortilgungacha bo‘lgan foydaga: 

·  Nizomda  keltirilgan  birinchi  ilovaga  asosan  chegirilmaydigan 

xarajatlar yoki doimiy tafovutlar qo‘shiladi; 

·  Nizomda  keltirilgan  ikkinchi  ilovaga  binoan  vaqtlar  bo‘yicha 

tafovutlar qo‘shiladi yoki ayirib tashlanadi; 

·  qabul qilingan soliqlar bo‘yicha qonunlarga binoan korxonalarda 

soliqlar bo‘yicha tasdiqlangan imtiyozlar ayirib tashlanadi.  

Moliyaviy  natijalar  to‘g‘risidagi  hisobot  yil  bo‘yicha  har  bir 

chorakka  jamlangan  hisobda  tuziladi.  Uni  topshirish  organlariga  soliq 

idoralari,  bank  tashkilotlari,  yuqori  tashkilotlar  kiritiladi.  O‘lchov 

qiymati ming so‘m hisobida hisobga olinadi, shuningdek, ushbu hisobot 

---

 

370

shakliga spravka, ma’lumotnoma shaklida budjetga to‘lovlari hisobi ham 

kiritilgan.  Unda  korxona  tomonidan  respublika  va  mahalliy  budjetga 

to‘laydigan  soliqlar  to‘lovi  bo‘yicha  hisobga  olingan  va  to‘langanligi 

to‘g‘risidagi ma’lumotlar ko‘rsatiladi.  

 

 

Mahsulot (tovar, ish va 

xizmat)larni sotishdan sof 

tushum 

 

- 

 

Sotilgan mahsulot (tovar, 

ish va xizmat) larning 

tannarxi 

 

 

Mahsulot (tovar, ish va 

xizmat) larni sotishning 

yalpi foydasi 

 

- 

+ 

Davr xarajatlari. Asosiy 

faoliyatning boshqa 

daromadlari 

 

 

Asosiy faoliyat foydasi 

+ 

- 

Moliyaviy faoliyat 

daromad va xarajatlari 

saldosi 

 

 

Umumxo‘jalik 

faoliyatining foydasi 

+ 

- 

Favqulodda foyda,  

zararlar 

 

 

Soliq to‘lagunga qadar 

foyda 

- 

Foyda solig‘i va yig‘imlar 

 

Sof foyda

 

  

32-chizma. Foydaning shakllanishi. 

 

 

Foyda  mulk  shaklidan  qat’iy  nazar  barcha  korxonalar  faoliyatini 

baholash ko‘rsatkichi va rag‘batlantirish manbayidir.  

Shu tufayli faoliyatni obyektiv baholash uchun foyda tarkibi, tuzili-

shi, uni tashkil etuvchi elementlarini dinamik tarzda chuqur o‘rganmoq 

lozim. 

Foyda  nafaqat  mahsulot  birligi  uchun  qilingan  xarajatlarni 

qisqartirish,  balki  mahsulot  sotish  hajmining  belgilangan  assortimentda 

---

 

371

ortishi,  talab  va  ehtiyojni  hisobga olgan  holda  yuqori rentabellikka  ega 

mahsulot  turlarini  ko‘proq  ishlab  chiqarishga  erishishga  ham  bog‘liq. 

Shu  bois  korxona  faoliyatining  barcha  tomonlarini  ifodalovchi 

ko‘rsatkichlar bilan uzviy bog‘langan holda foyda kompleks tarzda tahlil 

etilishi maqsadga muvofiqdir. Foyda miqdorini tahlil etishda gorizontal 

va vertikal tahlil metodlari muhim o‘rin tutadi.  

 

89-jadval