Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc


Moddiy resurslar ta’minoti rejasi bajarilishi tahlili



Download 2,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet224/606
Sana31.12.2021
Hajmi2,53 Mb.
#200849
1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   606
Bog'liq
fNbuAJ1vbh5eky7cXe5usiAgWjSR9DtnZOAnkVDu

Moddiy resurslar ta’minoti rejasi bajarilishi tahlili 

Talabni 

qoplash 

manbayi 

Material-

lar turi 

Material-

larga 

bo‘lgan 

talab, tn  ichki  tashqi 

Shartnoma 

tuzildi, 

tonna 

Talabni 

shartnoma 

bo‘yicha 

qoplanishi, 



Material-

larni 

kelib 

tushishi, 

tonna 

Shartno-

ma 

bajari-

lishi, % 

25000 


500 

24500 


23300 

95,1 


21902 

94,0 


47000 


50 

4650 


4420 

95,0 


4190 

94,8 


 

Jadval  ma’lumotlari  shuni  ko‘rsatadiki,  «A»  xomashyo  turiga 

tuzilgan  tashqi  shartnoma  95,1  (23300:24500x100)  foizga,  «B»  turi 

bo‘yicha  95,0  foizga  bajarilgan  xolos.  Korxonani  ichki  va  tashqi 

manbalar  bo‘yicha  xomashyoga  bo‘lgan  talabi  «A»  xomashyosi 

bo‘yicha  95,2  (

500 23300

 

2500



+

)  foizga,  «B»  xomashyosi  bo‘yicha  esa  95,1 

(

50 4420


 

4700


+

) foizga ta’minlangan. Materiallarni yetkazib berish rejasi 10,4 

foizga bajarilmagan. 

(

(21902 500)*100



 

25000


+

)=89,6 foiz; 100-89,6=10,4 

Zaxira holatini tahlil etish uchun belgilangan me’yor bilan zaxirani 

kundalik  sarfi  taqqoslanib  xomashyo,  yoqilg‘i  va  boshqa  resurs-larni 

ortiqchaligi yoki yetishmasligi aniqlanadi. 

62-jadval 

Moddiy resurslar zaxira holati tahlili 

 

Haqiqatdagi 

mavjud zaxira 

 

Zaxira me’yori 

Maksimal 

me’yordan 

farqi 

 

Materiallar 

Bir kunlik 

materiallar 

sarfi, tonna 

tonna 


kun 

maksimal 

minimal  kun 

tonna 


400 


3200 

12 



10 

-4 


-1600 

 

3200:400=8  kun;  12-8=4  kunga  zaxira  yetishmaydi;  -4x400=-1600 



tonna. 

Moliyaviy  va  boshqaruv  tahlilida  optimal  hajmdagi  buyurtma  va 

zaxiralarni aniqlash muhim o‘rin tutadi. Zaxiralarni boshqarish eng zarur 

va  mas’uliyatli  hisoblanadi.  Korxonaning  barcha  yakuniy  natijalari 

zaxiralarni  optimallashtirishga  bog‘liq.  Zaxiralarni  samarali  boshqarish 

sarmoyalarni aylanishini tezlashtiradi va uning daromadliligini oshiradi, 

zaxiralarni saqlash xarajatlarini kamaytiradi, xo‘jalik oborotidan sarmo-



 

243


yalarni  bo‘shashini  ta’minlaydi.  Joriy  zaxiralarni  optimallashtirishda 

xorijiy  mamlakatlarda  bir  qancha  modellardan  foydalaniladi.  Ulardan 

keng tarqalgani iqtisodiy jihatdan asoslangan buyurtma modeli (EOQ – 

tovarlarni  yetkazib  berishning  o‘rtacha  miqdori  modeli)dir.  Bu 

modelning  asosiy  maqsadi  zaxiralarni  xarid  etish  va  uni  saqlash  bilan 

bog‘liq xarajatlarni mumkin qadar qisqartirishdan iborat. Xarajatlar ikki 

guruhga bo‘lib o‘rganiladi: 

1)  tovarlarni tashish xarajatlari; 

2)  tovarlarni omborlarda saqlash xarajatlari; 

Tovarlarni  omborlarda  saqlash  xarajatlari  (



sak

Z

)  quyidagicha 

aniqlanadi: 

*

2



sak

sak

RPP

Z

S

=

n



RPP – kelib tushgan bir partiyadagi tovarni o‘rtacha miqdori; 



sak

S

- tovar birligini saqlash xarajati.Bu formula orqali xulosa qilish 

mumkinki, tovar birligini saqlash xarajati o‘zgarmagan holda jami tovar 

mahsulotini omborda saqlash xarajatlari bir partiyadagi tovarni o‘rtacha 

miqdorini  kamaytirish  hisobiga  pasaytirishga  erishish  mumkin. 

Matematik formula tarzida EOQ quyidagicha ifodalanadi: 

2*

*

jq



sak

VPP B

EOQ

S

=



bunda, EOQ – tovarlarni yetkazib berishning o‘rtacha miqdori; 

VPP – xomashyo va materiallarga bir yillik talab; 

B

jq

 – bir birlik buyurtmani joylashtirish qiymati. 

Ishlab chiqarish zaxirasini (

опт

PZ

) o‘rtacha optimal miqdori quyidagi 

formula orqali ifodalanadi: 

2

опт



EOQ

PZ

=

 



Rivojlangan  mamlakatlarda  zaxiralar  harakatini  nazorat  qilish 

tizimida ABC – analiz, XVZ – analiz va logistika keng tarqalgan. 

ABC – analiz boshqaruv muammolari yechimini aniqlashga qaratil-

gan. 


Bu nazorat turi ishlab chiqarish jarayoni, mahsulot yetkazib beruv-

chilar,  mahsulot  guruhlari  va  ularni  sotish  bozori,  iste’molchilarning 

kategoriyalari  bo‘yicha  boshqaruv  qarorlarini  ishlab  chiqadi.  Zaxiralar 

harakatini  nazorat  qilish  tizimida  barcha  zaxiralar  uch  guruhga  bo‘lib 

o‘rganiladi. 



 

244


A – kategoriyasiga tegishli zaxiralar bahosi qimmat bo‘lgan buyurt-

malar bo‘lib ularni nazorat qilish doimiy tusga ega. 

V  –  kategoriya  tarkibiga  operatsion  jarayonning  uzluksizligini 

ta’minlashda muhim bo‘lmagan tovar – moddiy qiymatliklar kiradi. Bu 

guruhdagi zaxiralar har oyda bir marotaba nazorat qilinadi. 

S  –  kategoriya  tarkibiga  arzon  qiymatlikka  ega  bo‘lgan  tovar 

moddiy  qiymatliklar  kiradi.  Moliyaviy  natijalarni  shakllanishida  bu 

guruhdagi zaxiralar muhim rol o‘ynamaydi. Har kvartalda bir marotaba 

zaxira xarajati nazorat qilinadi. 

XVZ  –  analizda  materiallar  ishlatilishi  bo‘yicha  strukturaga 

bo‘linadi. 

X – guruhiga doimiy ishlatiladigan materiallar, V – guruhiga mav-

sumiy,  Z  –  guruhiga  doimiy  xarakterga  ega  bo‘lmagan  materiallar 

kiradi. 


Zaxiralarni boshqarishda logistika asosiy rolni o‘ynaydi. U tovarlar 

harakatini  «mol  yetkazib  beruvchi  –  korxona  –  iste’molchi»  sikllarini 

muvofiqlashtiradi,  iste’molchiga  materiallar,  mahsulotlarni  o‘z 

muddatida,  sifatli  yetkazib  berilishini  kafolatlaydi.  Buning  natijasida 

omborda  tovarlarni  saqlash  muddatlari  qisqarishi  tufayli  zaxiralar 

aylanishi tezlashadi, korxona faoliyati samaradorligi ortadi. 




Download 2,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   606




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish