Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

Zanjirli bog‘lanish usulining jami material xarajati o‘zgarishiga 

ta’sir etuvchi omillarni aniqlashda qo‘llanilishi 

 

 

Ko‘rsatkichlar 

Biznes-reja 

ma’lumotlari 

Haqiqatdagi 

ma’lumotlar 

Farqi 

(+,-) 

1. Material miqdori, dona 

30 

32 

+2 

2. Bir dona materialning 

bahosi, ming so‘m 

92,0 

90,0 

-2,0 

3. Material xarajati, ming so‘m 

2760,0 

2880,0 

+120,0 

 

1. Birinchi omilni o‘zgarish holati olinadi (32 dona), ikkinchi omil 

shartli o‘zgarmas deb qaralib (92,0 ming so‘m), u xolislantiriladi.   

92,0*32=2944,0 ming so‘m 

Ushbu tartib bilan shartli material xarajati ko‘rsatkichi (2944,0 ming 

so‘m) hisoblab topildi. 

Material xarajatlarning biznes-rejadan ortiq sarflanishiga: 

2. Material miqdorini me’yordan ortiqcha sarflanganining ta’siri: 

(92,0*32) – (92,0*30)=+184,0 ming so‘m 

Material  miqdorini  me’yordan  +2,0  (32–30)  dona  ko‘p  sarflanishi 

+184,0 ming so‘mga xarajatni oshirgan.  

3. Bir dona material bahosining o‘zgarishi ta’siri: 

(90,0*32) – (92,0*32) = - 64,0 

Bir  dona  material  bahosining  -2,0  (92,0–90,0)  ming  so‘mga 

o‘zgarishi – 64,0 ming so‘mga jami material xarajatini oshirgan. 

4. Ikkala omilning ta’siri: 

+184,0 – 64,0 = 120,0 ming so‘mga teng. 

---

 

83

Zanjirli  bog‘lanish  usulida  faqat  natijaviy  ko‘rsatkichga  faqat  ikki 

omil  ta’sir  miqdori  o‘rganilmaydi,  balki  uch  va  undan  ko‘p  bo‘lgan 

omillarning ta’siri ham hisob-kitob qilinadi. Ushbu hisob-kitob modelini 

20-jadvalda ko‘rsa bo‘ladi. 

(A

1

-A) - (A

2

-A

1

) - (A

3

-A

2

) - (A

4

-A

3

) = A

4

-A 

Ushbu  modelni  aniq  misolda  o‘rganib  chiqamiz.  Ma’lumki, 

mahsulot  hajmi  o‘zgarishiga  ishchilar  soni,  ishlangan  kishi  kunlari, 

soatlari, bir soatda ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi kabi omillar ta’sir 

qiladi.  21-jadvalda  mahsulot  hajmi  o‘zgarishiga  qayd  etib  o‘tilgan 

omillar ta’sir miqdori hisoblanib topiladi. 

20-jadval