Moliyaviy va boshqaruv hisobi

Axborotning sodir bo’lishi va vaqt. Moliyaviy hisob korxonaning moliyaviy tarixini aks ettiradi. Unda xo’jalik muomalalari ularning sodir bo’lganligini tasdiqlovchi hujjatlar asosida qayd etiladi, ya’ni hisobning bu turi korxona xo’jalik faoliyatida allaqachon sodir bo’lgan ishni tasdiqlaydi.

Boshqaruv hisobining maqsadi esa sodir bo’lgan voqealar tahlili asosida istiqbolga mo’ljallangan tavsiyalarni ishlab chiqishdan iborat.
Moliyaviy hisob “bu qanday bo’lgani”ni, boshqaruv hisobi esa “bu qanday bo’lishi kerak”ligini ko’rsatadi. Mana shuning uchun ham boshqaruv hisobini goho taxminlash hisobi deb ataydilar.

15. 
    Axborotning aniqlik va ishonchlilik darajasi. Moliyaviy axborot sodir bo’lgan operatsiyalarini aks ettiradi, shu bois u xolislik xususiyatiga ega va auditorlik tekshiruvidan o’tadi.
    

Boshqaruv hisobi esa ko’proq bo’lajak davrga mo’ljallangan istiqbol bilan ish tutadi. Shu bois boshqaruv hisobidagi axborot ehtimollik va sub’ektiv (xususiylik)
xarakterga ega.

16. 
    Xarajatlar va daromadlarni guruhlash yo’llari. Moliyaviy hisobda xarajatlar iqtisodiy elementlar nuqtai-nazaridan, daromadlar esa butun korxona va faoliyat turlari (segmentlari) bo’yicha guruhlanadi va aks ettiriladi. Xarajatlar ro’yxati hukumat qarorlari bilan markazlashgan tartibda qat’iy belgilanadi. Bu guruhlash butun korxonada ma’lum vaqtda, qanday maqsadga mo’ljallanganidan qat’i nazar, qilingan harajatlar to’g’risidagi axborotni olish imkonini beradi.
    

Boshqaruv hisobida esa xarajatlar kal’kulyatsiya moddalari bo’yicha, daromadlar esa tuzilmaviy bo’linmalar va mahsulot, ishlar, xizmatlar turlari nuqtai- nazaridan guruhlanadi va aks etiriladi. Kalkulyatsiya moddalarining ro’yxati korxona tomonidan ishlab chiqiladi va belgilanadi.
Kalkulyatsiya moddalari nuqtai-nazaridan xarajatlarining guruhlashini alohida tuzilmaviy bo’linmalar bo’yicha ham, ishlab chiqiladigan mahsulotlar nuqtai- nazaridan ham qilingan xarakatlar to’g’risidagi ahborotni olish imkonini beradi.

17.