Moliyaviy va boshqaruv hisobi

Masala. Korxona xo‘jalik mablag‘lari va ularning tashkil topish manbalarini turkumlarga ajratish.
Maqsad- korxona mablag‘larini ularning turlari bo‘yicha guruhlanishini o‘rganish.
Topshiriqlar.

1. 
   Korxona xo‘jalik mablag‘lari xo‘jalik jarayonida bajaradigan funktsional roliga qarab guruhlashtirilsin.
   
2. 
   Korxona xo‘jalik mablag‘lari xo‘jalik jarayonida qatnashishi xarakter va muddatiga qarab guruhlashtirilsin.
   
3. 
   Korxona xo‘jalik mablag‘larining tashkil topish manbalari turkumlarga ajratilsin.
   
4. 
   Har bir mablag‘ yoki manba qaysi guruhga kirishi aniqlangandan so‘ng shu mablag‘ yoki manbaning summasi tegishli guruhning ustuniga yozib qo‘yilsin. Bunda summadan avval shu mablag‘ yoki manbaning misoldagi tartib raqami ham yozib qo‘yilishi kerak. Har bir guruhning ustunlari bo‘yicha jami hisoblanilsin.
   

Topshiriqni bajarish uchun materiallar.
Quyida korxonaning xo‘jalik mablag‘lari va ularning tashkil topish manbalari haqida ma’lumot keltirilgan:

№	Xo‘jalik mablag‘lari va ular manbalarining nomlari	Summa (so‘m)
1	Binolar	1450500
2	Materiallar	730660
3	Ehtiyot qismlar	32600
4	Yoqilg‘i	7540
5	Inventar va xo‘jalik anjomlari	44840
6	Tugallanmagan ishlab chiqarish	100400
7	Asosiy vositalarnining jamg‘arilgan eskirishi	600100
8	Asbob-uskunalar	708000
9	Transport vositalari	285600
10	Mebel va ofis jihozlari	35340
11	Mehnatga xaq to‘lash bo‘yicha ishchi va xizmatchilarga qarz	22000
12	Taqsimlanmagan foyda	45700
13	Foyda hisobidan dividendlar to‘lash	31800
14	Ustav kapitali (fondi)	2828640
15	Soliqlar yuzasidan korxonaning byudjetdan qarzi	3500
16	Kassadagi naqd pul	200
17	Korxonaning bankdagi hisob-kitob schyotidagi puli	42900
18	Har xil debitorlar	10100
19	Har xil kreditorlar	15600
20	Bankning qisqa muddatli kreditlari	37800
21	Bankning uzoq muddatli kreditlari	120000
22	Sub’sidiyalar	62400
23	Ijtimoiy sug‘urta bo‘yicha ijtimoiy ta’minot bo‘limining korxonaga qarzi	2100
24	Tayyor mahsulotlar	103000
25	Kelgusida qilinadigan xarajat va to‘lovlar zahirasi	167900

2. Korxona xo‘jalik mablag‘lari xo‘jalik jarayonida bajaradigan funktsional roliga qarab guruhlashtirilganda quyidagi shakldan foydalanilsin:

Mehnat vositalari	Mehnat buyumlari	Muomala sohasidagi xo‘jalik mablag‘lari	Korxona oborotidan chetlatilgan mablag‘lar
1	2	3	4

3. Korxona xo‘jalik mablag‘lari jarayonida qatnashish xarakteri va muddatiga qarab guruhlashtirilganda quyidagi shakldan foydalanilsin:

Asosiy vositalar	Nomoddiy aktivlar	Aylanma mablag‘lar	Oborotdan tashqari mablag‘lar

4. Korxona xo‘jalik mablag‘larining tashkil topish manbalarini turkumlarga ajratishda quyidagi shakldan foydalanilsin:

Korxona o‘z xo‘jalik mablag‘larining manbalari	Kredit va qarzga olingan mablag‘larnipg manbalari	Ijtimoiy mahsulotni taqsimlashga doir majburiyatlar

Masala. Korxona mablag‘larini ularning turlari bo‘yicha guruhlanishini o‘rganish.
Vazifa- keltirilgan ma’lumotlar asosida korxona ma’lumotlarini tasnifga muvofiq guruhlarni ajratib, guruhlarga ajratish.
Korxona mablag‘larining guruhlari:
1. Asosiy mablag‘lar.
2. Aylanma mablag‘lar.
3. Nomoddiy aktivlar.
4. Moliyaviy qo‘yilmalar.
5. Oborotdan tashqari aktivlarga qo‘yilmalar.
6. Boshqa tomonga qaratilgan mablag‘lar.
Masalani bajarish uchun ma’lumotlar.
“Nur” firmasining mablag‘lari:

1. 
   Yuk avtomobillari.
   
2. 
   Kassadagi naqd pullar.
   
3. 
   Qisqa muddatli moliyaviy qo‘yilmalar.
   
4. 
   Xo‘jalikka tegishli uskunalar.
   
5. 
   Ehtiyot qismlar.
   
6. 
   Hisob-kitob schyotidagi pul mablag‘lari.
   
7. 
   Yoqilg‘i.
   
8. 
   Avtomashinalar uchun garaj.
   
9. 
   Firma binosi.
   
10. 
    Ko‘p yillik o‘simliklar.
    
11. 
    Firmaning tovar belgisi va savdo markasi.
    
12. 
    Qurulish materiallari.
    
13. 
    Firmaning hisobdor shaxsdan qarzdorlik summasi.
    
14. 
    Tayyor mahsulotlar.
    
15. 
    EHM uchun dasturiy mahsulotlar.
    
16. 
    Tsex binosini qurishga ajratilgan mablag‘lar.
    
17. 
    Boshqa debetorlar bilan hisob-kitoblar.
    
18. 
    Valyuta schyoti.
    
19. 
    Firmaning debetorlik qarzi.
    
20. 
    Brokerlik o‘rnining qiymati.
    
21. 
    O‘rnatish uchun uskunalar.
    
22. 
    Ishlab chiqarishdagi dasgohlar.
    
23. 
    Byudjetga bo‘lg‘usi foydadan avansli ajratmalar.
    
24. 
    Mablag‘lar yuqorida keltirilgan tartib bo‘yicha guruhlarga ajratiladi.