Moliyaviy menejment

(1.3 – rasm) 
2004 yil 26 avgustda O'zbekiston Respublikasining “Davlat budjetining 
g’azna ijrosi to'g’risida”gi №664-II-son qonunining qabul qilindi. Ushbu qonun 
davlat budjeti g’azna ijrosi tushunchalariga oydinlik kiritdi. Mazkur qonunda 
ko'rsatilishicha, “Davlat budjetining g’azna ijrosi davlat budjetining barcha 
daromadlarini yagona g’azna hisobraqamiga kiritishdan, shuningdek, davlat 
budjetining xarajatlarini shu hisobraqamdan to'lashdan iborat”.
Davlat budjeti g’azna ijrosining asosiy tamoyillari - kassaning yagonaligi 
hamda buxgalteriya hisobi va hisobotini tashkil etishning yagonaligidan iborat. 
Davlat budjetining g’azna ijrosi qonun hujjatlarida belgilab qo'yiladigan maxsus 
vakolatli moliya organi hamda uning Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar, 
tumanlar, shaharlardagi hududiy bo'linmalari tomonidan amalga oshiriladi. 
G’aznachilik tizimi faoliyat ko'rsatishi uchun uning quyidagi tashkiliy 
elementlari mavjud bo'lishi va o'zaro bog’liqlikda amal qilishi zarur.
1.6-rasm. - G’aznachilikning asosiy tashkiliy elementlari
11
 
G’aznachilikning yagona hisobraqami
. O'zbekiston Respublikasining «Davlat
budjetining g’azna ijrosi to'g’risida»gi qonuniga muvofiq soliqli va soliqsiz 
davlat tushumlarini to'plash, saqlash va davlat xarajatlarini amalga oshirish 
uchun g’aznachilik tomonidan g’aznachilikning yagona hisobraqami ochiladi. 
11
Iqtisodiy adabiyotlardan foydalanib mustaqil tuzildi 
G’aznachilikning asosiy tashkiliy elementlari 
G’aznachilikning 
Axbarot tizimi 
G’aznachilik 
organlari 
G’aznachilikning 
Bosh Kitobi 
G’aznachilikning 
Yagona 
hisobraqami 

---

27 
“Yagona g’azna hisobraqami g’aznachilik tomonidan boshqariladigan maxsus 
bank hisobraqami bo'lib, bu hisobraqamda Davlat budjeti mablag’lari hamda 
budjet 
tashkilotlarining 
budjetdan 
tashqari 
mablag’lari 
kiritiladi. 
G’aznachilikning Yagona hisobraqam so‘m xisobidagi hisob raqam bo‘lib, u 
Markaziy bankda ochiladi. Yagona g’azna hisobraqamidan davlat budjetida 
mablag’lari nazarda tutilgan yuridik va jismoniy shaxslarning xarajatlari 
to'lanadi, shuningdek, davlat maqsadli jamg’armalarining xarajatlari amalga 
oshiriladi”. G’aznachilik alohida operatsiyalarni, shuningdek, davlatning 
maqsadli fondlarining mablag’lari bilan operatsiyalarni amalga oshirish uchun 
g’aznachilikning yagona hisobraqami doirasida subschyotlarini ochish huquqiga 
ega. Bu subschyotlardagi qoldiqlar g’aznachilikning yagona hisobraqami 
qoldig’ining ajralmas qismi hisoblanadi.
G’aznachilik O'zbekiston Respublikasi Markaziy bankida va boshqa 
banklarda tegishli bank hisobvaraqlari ochishi va u orqali to'lovlarni amalga 
oshirishi mumkin. G’aznachilikning bank hisobvaraqlaridaga budjet 
mablag’laridan so'zsiz tartibda to'lovlarni amalga oshirish va hisobdan 
chiqarishga yo'l qo'yilmaydi. G’aznachilik tizimida davlat budjetiga to'lanadigan 
soliqlar, yig’imlar va boshqa majburiy to'lovlar yagona g’azna hisobvarag’iga 
kiritilib, ular belgilangan tartibda respublika budjeti, Qoraqalpog’iston 
Respublikasi budjeti, mahalliy budjetlar, davlat maqsadli jamg’armalari 
daromadlarida aks ettiriladi. Budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari 
mablag’lari ham yagona g’azna hisobvaraqga kiritilib, ular mazkur 
tashkilotlarning daromadlarida aks ettiriladi. 
Yagona G‘azna Hisobraqamiga quyidagi tushumlar va xarajatlar kelib tushadi: