Moliyaviy hisobot auditi


MOLIYAVIY HISOBOT AUDITINING MAQSADI VA UNING ASOSIY



Download 2 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/271
Sana14.12.2022
Hajmi2 Mb.
#886054
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   271
Bog'liq
Moliyaviy hisobot auditi 2018 [@iqtisodchi kutubxonasi]

MOLIYAVIY HISOBOT AUDITINING MAQSADI VA UNING ASOSIY 
TAMOYILLARI
13 
moliyaviy hisobotlar uchun qandayligi aniqlangandan keyin boshqarma moliyaviy hisobotda 
jiddiy xatoliklar yo’qligiga etarlicha ishonchni ta’minlash uchun nazoratni amalga oshiradi. 
Moliyaviy hisobtda ichki nazorat tashkilot uchun ko’plab ustuvorliklar yaratadi, shu 
jumladan, ularning moliyaviy axborotlari shubhasiz aniqligiga ishonchni ta’minlaydi va 
kutilmagan ko’ngilsizliklarni kamaytirishga yordam beradi. Samarali ichki nazorat axborotlar 
sifatini yaxshilash bilan moliyaviy axborotlardan ichki va tashqi foydalanuvchilarni yanada 
asoslanganroq qarorlar bilan ta’minlaydi. Amaliyotda auditda ta’kidlanishicha “Ishonchli 
sug’urta kompaniyasidagi noto’g’ri tashkil etilgan ichki nazorat va o’ylanmay qabul qilingan 
qaror” ichki nazoratda o’ylamasdan ish tutish qanday qilib qaror qabul qilish jarayoni 
yomonlashuviga olib kelishi mumkinligini ko’rsatadi. 
Tashqi audit uchun ichki nazoratning ahamiyati 
Auditning professional standartlari auditorlan yo’l qo’yilgan vijdonsizlarcha xatti-harakat 
yoki xato tufayli yuzaga kelgan mijozning riskini aniqlash va baholashni talab qiladi.
Bu baholash moliyaviy hisobot uchun ichki nazorat tizimini ham qo’shgan holda tashkilot 
va uning muhitini tushunib, etishga asoslangan. Auditor kompaniyaning ichki nazoratini yuz 
berishi mumkin bo’lgan jiddiy xatolar turlarini oldindan ko’ra bilish keyin bu xatolar moliyaviy 
hisobotda mavjudmi-yo’qligini aniqlash uchun mos keluvchi auditorlik taomillarini ishlab 
chiqish uchun tushunishi kerak. Agar mijoz samarasiz ichki nazorat tizimiga ega bo’lsa, auditor 
auditorlik tekshiruvini bu holatni hisobga olgan holda rejalashtiradi. Masalan, agar auditor 
hamma savdo aniq vaqtda to’g’ri aks ettirilganiga etarli ishonch hosil qilish uchun mijoz 
nazoratning samarali tizimiga ega emasligini aniqlasa, unda auditor samarali nazorat yo’qligi 
tufayli savdodagi xatolar va debitorlik qarzlari jiddiymi yoki yo’qligini tekshirish uchun etarli va 
tegishli auditorlik amallarini ishlab chiqishi lozim.
Tashqi audit uchun ichki nazoratning ahamiyati 
Auditning professional standartlari auditordan yo’l qo’yilgan vijdonsizlarcha xatti-
harakat yoki xato tufayli yuzaga kelgan mijozning riskini aniqlash va baholashni talab qiladi. 
Bu baholash moliyaviy hisobot uchun ichki nazorat tizimini ham qo’shgan holda tashkilot 
va uning muhitini tushunib etishga asoslangan. Auditor kompaniyaning ichki nazoratini yuz 
berishi mumkin bo’lgan jiddiy xatolar turlarini oldindan ko’ra bilishi, keyin bu xatolar moliyaviy 
hisobotda mavjudmi yo’qmiligini aniqlash uchun mos keluvchi auditorlik amallarini ishlab 
chiqish uchun tushunishi kerak. Agar mijoz samarasiz ichki nazorat tizimiga ega bo’lsa, auditor 
auditni bu holatni hisobga olgan holda rejalashtiradi. Masalan, agar auditor hamma savdo aniq 
vaqtda to’g’ri aks ettirilganiga etarli ishonch hosil qilish uchun mijoz nazoratning samarali 
tizimiga ega emasligini aniqlasa, unda auditor samarali nazorat yo’qligi tufayli savdodagi 
xatolar va debitorlik qarzlari jiddiymi yoki yo’qligini tekshirish uchun etarli va tegishli 
auditorlik amallarini ishlab chiqishi lozim.
Yiriy aktsiyadorlik jamiyatlarining auditorlari o’z mijozlarining ichki nazoratiga 
qo’shimcha qiziqishga ega. Bu kompaniyalar moliyaviy hisoboti auditini o’tkazishda auditor 
keng qamrovli kompleks auditorlik tekshiruvini o’tkazadi, bunda mijozning moliyaviy hisobot 
tuzishdagi ichki nazorat tizimining samaradorligi haqidagi fikrlariga moliyaviy hisobot haqidagi 
o’ fikrlarini ham qo’shadi. 
Ichki nazoratni aniqlash 
Ichki nazoratni nazoratning COSO va ichki nazorat elementlarini aniqlashning 
yangilangan kompleks dasturlatirishida qanday ko’rsatilgani. 
AQSh kompaniyasi mos holda buxgalteriya hisobining umumqabul qilingan tamoyillari 
(GAAP) bilan ishlaydi va ularning moliyaviy hisobotlardagi ishlarini ochib berishda moliyaviy 
hisobotlardagi ichki nazorat asosiy rol o’ynaydi. Qo’shma shtatlarda ichki nazoratning eng ko’a 
qo’llaniladigan bazasi Kompleks dastur COSO (Treduey Komissiyasining homiylik tashkiloti 
qo’mitasi) hisoblanadi. Homiylik tashkiloti qo’mitasi 1980 yildan buyon moliyaviy hisobotlarda 
o’sib borayotgan firibgarlikka qarshi kurashadi. 1992 yilda COSO ichki nazoratning 



Download 2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish