9560-«Qimmatli qog‘ozlarni qayta baholashdan daromadlar» schyotida qimmatli qog‘ozlarga qo‘yilgan mablag‘larni qayta baholashdan olingan daromadlar hisobga olinadi.
9630 “Qimmatli qog‘ozlarni chiqarish va tarqatish bo‘yicha harajatlar”- ushbu aktiv, vaqtinchalik (tranzit) schyotning debetida yil maboynida qurilish tashkiloti tomonidan aksiya va boshqa qimmatli qog‘ozlarni chiqarish va tarqatish bilan bog‘liq harajatlar aks ettiriladi. Harajatlarning aniq turlari ushbu schyotning debetida va boshqa schyotlarning (masalan, 1000, 5110, 5010, 6710, 6520, 6990) kreditida aks ettiriladi. Emitent bu muomalaga har qanday qimmatli qog'ozlarni chiqarish huquqiga ega bo'lgan yuridik shaxs yoki davlat organidir. Ularni joylashtirish emissiya jarayoni orqali amalga oshiriladi. Shunday qilib, emissiya deganda, aktsiyalar (obligatsiyalar) to'g'ridan-to'g'ri chiqarilishini va keyinchalik joylashtirilishini ta'minlaydigan ketma-ket harakatlarning butun majmuasidan iborat qonun bilan tartibga solinadigan tartib tushuniladi. Qimmatli qog'ozlarni chiqarishning standart tartibi quyidagi bosqichlarni o'z ichiga oladi.
1.Qimmatli qog'ozlarni joylashtirish to'g'risidagi qaror yoki qimmatli qog'ozlarni joylashtirish uchun asos bo'lgan boshqa qaror qabul qilish.
2.Qimmatli qog'ozlarni chiqarish (qo'shimcha chiqarish) to'g'risidagi qarorni tasdiqlash.
3.Emissiyaviy qimmatli qog'ozlar chiqarilishini (qo'shimcha chiqarilishini) davlat ro'yxatidan o'tkazish yoki emissiyaviy qimmatli qog'ozlar chiqarilishiga (qo'shimcha chiqarishga) identifikatsiya raqamini berish.
4.Qimmatli qog'ozlarni joylashtirish.
5.Qimmatli qog'ozlarning chiqarilishi (qo'shimcha chiqarilishi) natijalari to'g'risidagi hisobotni davlat ro'yxatidan o'tkazish yoki qimmatli qog'ozlarning chiqarilishi (qo'shimcha chiqarilishi) natijalari to'g'risida bildirishnoma yuborish.
Aksiyadorlik jamiyatlarida, agar jamiyatning ustavida yoki qonunda boshqacha qoida nazarda tutilgan bo'lmasa, obligatsiyalar va boshqa qimmatli qog'ozlarni joylashtirish to'g'risidagi qaror direktorlar kengashi (kuzatuv kengashi) tomonidan qabul qilinadi.
Aksiyadorlar umumiy yig'ilishining qarori yoki direktorlar kengashining qarori bilan, agar ushbu huquq ustavda unga berilgan bo'lsa, u:
Qimmatli qog'ozlarni joylashtirish;
Aktsiyalarga ayirboshlanadigan qimmatli qog'ozlarni joylashtirish;
Qo'shimcha aktsiyalarni joylashtirish orqali ustav kapitalini ko'paytirish.
Agar tegishli vakolat Direktorlar kengashiga berilgan bo'lsa, aktsiyalarga ayirboshlanadigan qimmatli qog'ozlarni joylashtirish to'g'risidagi qaror direktorlar kengashining barcha a'zolari tomonidan bir ovozdan qabul qilinadi.
Qimmatli qog'ozlarni joylashtirish to'g'risidagi qaror, vaziyatga qarab quyidagi shaklda qabul qilinadi:
Aktsiyadorlar o'rtasida taqsimlash orqali qo'shimcha aktsiyalarni joylashtirish orqali ustav kapitalini oshirish to'g'risida. Ushbu qarorda har bir turdagi joylashtirilgan oddiy va imtiyozli aktsiyalar soni aniqlanishi kerak;
Aktsiyalarning nominal qiymatini ko'paytirish orqali ustav kapitalini oshirish to'g'risida. Ushbu qaror nominal qiymati oshib boradigan aktsiyalarning toifalarini (turlarini), ko'paygandan keyin har bir ushbu toifadagi (turdagi) aktsiyalarning nominal qiymatini aniqlashi kerak;
Aktsiyalarni nominal qiymati past bo'lgan bir toifadagi (turdagi) aktsiyalarga aylantirish yo'li bilan joylashtirish to'g'risida. Aktsiyalarning nominal qiymatini kamaytirish yo'li bilan ustav kapitalini kamaytirish to'g'risidagi qarorda nominal qiymati kamaygan aktsiyalarning toifalari (turlari), kamaytirilganidan keyin har bir toifadagi (turdagi) aktsiyalarning nominal qiymati belgilanishi kerak;
Boshqa huquqlarga ega bo'lgan bir toifadagi (turdagi) aktsiyalarga aylantirish orqali aktsiyalarni joylashtirish to'g'risida. Ushbu qaror kompaniya ustaviga o'zgartishlar va (yoki) qo'shimchalar kiritish orqali qabul qilinadi;
Ikki yoki undan ortiq aktsiyani bitta toifadagi (turdagi) bitta aktsiyaga aylantirish orqali joylashtirilgan aktsiyalarni joylashtirishda. Aktsiyalarni birlashtirish to'g'risidagi qarorda konsolidatsiya o'tkazilayotgan aktsiyalarning toifalari (turlari), bitta toifadagi (turdagi) bitta aktsiyalarga birlashtirilgan har bir bunday toifadagi (turdagi) aktsiyalar soni belgilanadi;
Bitta aktsiyani bitta toifadagi (turdagi) ikki yoki undan ortiq aktsiyalarga aylantirish orqali joylashtirilgan aktsiyalarni joylashtirish to'g'risida. Aktsiyalarni taqsimlash to'g'risidagi qarorda ularga nisbatan bo'linish amalga oshiriladigan aktsiyalarning toifalari (turlari), bitta aktsiya aylantirilayotgan aynan bir toifadagi (turdagi) aktsiyalar soni aniqlanishi kerak;
Aksiyadorlik jamiyatining ustav fondini aktsiyalarning nominal qiymatini kamaytirish orqali aktsiyadorlarga o'tkazish orqali qaror qabul qilish. Ushbu qaror har bir aktsiyadorga bir xil emitent tomonidan chiqarilgan va bir xil miqdordagi (tipdagi) qimmatli qog'ozlarning aktsiyadorlariga o'tkazilishini va aksiyadorga tegishli bo'lgan aktsiyalarning nominal qiymati kamaygan miqdorga mutanosib ravishda berilishini ta'minlashi kerak;
Qo'shimcha aktsiyalarni joylashtirish orqali aktsiyadorlik jamiyatining ustav kapitalini oshirish to'g'risida. Ushbu qarorda joylashtirilgan qo'shimcha oddiy aksiyalar va har bir turdagi imtiyozli aktsiyalar soni, joylashtirish usuli ochiq yoki yopiq obuna, qo'shimcha aktsiyalarni joylashtirish narxi yoki uni aniqlash tartibi, aktsiyalar uchun to'lov shakli;
Obuna bo'yicha obligatsiyalarni joylashtirish to'g'risida. Ushbu qarorda joylashtirilishi kerak bo'lgan obligatsiyalar soni va nominal qiymati, obligatsiyalar shakli, tartibi va muddati, joylashtirish usuli (ochiq yoki yopiq obuna) va joylashtirilgan narx belgilanishi kerak;
O'z aktsiyalariga ayirboshlanadigan aktsiyadorlik jamiyatining obligatsiyalariga obuna bo'yicha. Ushbu qarorda har bir obligatsiya aylantirilishi mumkin bo'lgan har bir toifadagi (turdagi) qo'shimcha aktsiyalar soni, ularni almashtirish tartibi va shartlari aniqlanishi kerak;
Qimmatli qog'ozlarni joylashtirish to'g'risida qaror qabul qilishning eng batafsil talablari Markaziy bank yo'riqnomasida ko'rsatilgan. Ushbu yo'riqnomada ko'rsatilgan qarorda ko'rsatilishi kerak bo'lgan tafsilotlar aniqlanadi, xususan:
Joylashtirilgan qimmatli qog'ozlarning soni;
Qimmatli qog'ozlarning nominal qiymati;
Chiqarish shakli;
Joylashtirish usuli (shaxsiy obuna tomonidan joylashtirilganda, joylashtiriladigan odamlar doirasi ko'rsatiladi);
Qimmatli qog'ozlarni taklif qilish narxi;
Qimmatli qog'ozlarni to'lash shakli (obuna bo'yicha joylashtirilgan taqdirda);
Obuna joylashtirilgan qo'shimcha aktsiyalar to'lanishi mumkin bo'lgan mol-mulk ro'yxati va ushbu mulkning bozor qiymatini aniqlashda ishtirok etadigan mustaqil baholovchining nomi;
