Moliyaviy bozorlar

Moliyaviy bozorlar

• Moliya bozori - bu moliya-kredit sohasining tarkibiy qismi bo’lib, real bazisiga ekvivalent moliyaviy instrumentlar (kreditlar, lizing, depozitlar, valyuta, qimmatli qog’ozlar, sug’urta va pensiya polislari, derivativlar va boshqa turdagi moliyaviy mahsulotlar) bilan bog’liq tashkillashgan iqtisodiy huquqiy-informatsion mexanizm bilan ta’minlangan munosabatlarni iqtisodiyot sub’yektlari tomonidan maqsadli amalga oshirilishi uchun zaruriy bozor sharoitlarini yaratib beruvchi majmua sifatida namoyon bo’luvchi tizim. Boshqacha qilib umumlashtirib aytilsa, moliya bozori - moliyaviy instrumentlar bo’yicha talab va taklif funktsiyasi hamda ular vositasida jamg’armalarni investitsiyalarga transfomatsiyalanishi uchun zaruriy shart-sharoitlar va qulay (S-I)-muhitni va umuman [(S-I)+N]- muhitni ta’minlab beruvchi, faoliyati maxsus iqtisodiy-huquqiy-informatsion mexanizm bilan ta’minlangan va tartibga solinuvchi murakkab tizim - moliya-kredit tizimining alohida bo’g’ini (tarkibiy qismi) hisoblanadi. Ushbu tizim mexanizmi iqtisodiyotning barcha sub’yektlari tomonidan ularni har birining alohida manfaatli maqsadlari doirasida harakatga keltiriladi.

Moliya bozori keng ma’noda pul bozori, kapital bozori, investitsiya bozori, qimmatli qog’ozlar bozori, valyuta bozori, sug’urta bozori va boshqalarni birlashtiradi

Pul-kredit (bank va boshqa kredit tashkilotlari kapitallari) bozori
Qimmatli qog’ozlar (fond, kapitallar) bozori
Valuta va unga tenglashtirilgan qimmatliklar bozori
Sug’urta va pensiya fondlari bozori
Moliya bozori va uning qatnashchilari qamrab olinadigan ko’lam
Fyuchers va Forward shartnomalari.
Fyuchers shartnomalari bozori.

Fyuchers - bu aktivlarni oldindan kelajakda belgilangan sana va narx bo'yicha muomalada bo'lish majburiyatini yuklaydigan derivativ moliyaviy shartnomalar. Bu yerda xaridor sotib olishi kerak yoki sotuvchi asosiy aktivni belgilangan muddat bo'yicha sotishi kerak, amal qilish muddatidagi amaldagi bozor narxidan qat'iy nazar.