Молиявий янгиликлар

Жуъала (ёки ваъда) жоиз битим ҳисобланади. Амалга ошириш қийин бўлган маълум ёки номаълум ишни уддасидан чиққанга бирор нима ваъда бериш жуъала деб айтилади,масалан, Қуръони каримни ёд олган ёки ўқишида бирор ютуққа эришган кишига, шунингдек саратон каби давоси топилмаётган касалликларга дори ихтиро қилганга, душман кучларини мағлуб этган ва/ёки унинг ҳарбий техникасига талафот етказган кишиларга бирор мукофот эълон қилиш кабилар жуъалага мисол бўла олади.

Муробаҳа шартномаси томонлар уртасида олди-сотди шартномаси устама ҳақ эвазига булишини англатади. Ушбу шартнома мижоз, товарларни етказиб берувчи ва Ислом банки уртасида уч томонлама имзоланади. Банк йетказиб берувчидан қисқа ёки узоқ муддатли активни сотиб олиб, мижозга қимматроққа устама ҳақ билан, белгиланган муддатда тулаш шарти билан сотади. Банк молиялаштирилаётган активни гаровга олиши ёки бошқа турдаги кафолатни талаб қилиши мумкин. Муробаҳа шартномасида сотувчи уз етказиб берувчисидан товарларни сотиб олаётганда, харидорга сотиб олишнинг таннархини сотишдан олдин айтади, яъни банк товарнинг таннархига қанча устама қуйганини ошкор қилади.

Салам – харидор сотувчига келишилган товар қийматини аввалдан тўлайдиган битим ҳисобланиб, сотувчи товарни маълум бир вақт оралиғида етказиб беришни зиммасига олади. Яъни мазкур шартнома бўнакли тўлов билан харид қилишни ўзида акс эттиради. Табиийки, товар шариат нуқтаи назаридан рухсат этилган бўлиши шарт.

• Салам – харидор сотувчига келишилган товар қийматини аввалдан тўлайдиган битим ҳисобланиб, сотувчи товарни маълум бир вақт оралиғида етказиб беришни зиммасига олади. Яъни мазкур шартнома бўнакли тўлов билан харид қилишни ўзида акс эттиради. Табиийки, товар шариат нуқтаи назаридан рухсат этилган бўлиши шарт.

Вадиа – бу ишончга асосланган вазифаларни бажаришдир; мулк эгаси ва иккинчи томон ўртасидаги шартнома бўлиб, унга кўра мулк эгаси ўз активларини сақлаш ва ишлатиш учун беришга рози бўлади. Вадиа шартномасига кўра, мулк эгаси ўз мулкини сақловчи ва бутлигини кафолатловчи сифатида иштирок этадиган ишончли шахсни тайинлайди. Ишончли шахс мулк эгасининг ўзи ёки унинг оила аъзолари томонидан тайинлани- ши мумкин.

• Вадиа – бу ишончга асосланган вазифаларни бажаришдир; мулк эгаси ва иккинчи томон ўртасидаги шартнома бўлиб, унга кўра мулк эгаси ўз активларини сақлаш ва ишлатиш учун беришга рози бўлади. Вадиа шартномасига кўра, мулк эгаси ўз мулкини сақловчи ва бутлигини кафолатловчи сифатида иштирок этадиган ишончли шахсни тайинлайди. Ишончли шахс мулк эгасининг ўзи ёки унинг оила аъзолари томонидан тайинлани- ши мумкин.