Молиявий таҳлил

Фан предмети

Таҳлил фаннинг предмети – турли мулкчилик шаклидаги хўжалик юритувчи субъектларнинг молиявий-хўжалик фаолиятини, унинг самарадорлиги ва натижавийлигини кўрсаткичлар тизимида, узвийлик ва алоқадорликда, омилларга боғлиқ равишда турли ахборот манбаларидан фойдаланган ҳолда даврий ўрганишга айтилади.

Молиявий-хўжалик фаолияти-

• ишлаб чиқарилган ва сотилган маҳсулот (иш, хизматлар) ҳажми, қувватлардан фойдаланиш даражаси, мавжуд ресурслар ва улардан самарали фойдаланиш, ходимлар таркиби ва меҳнат унуми, маҳсулот таннархи, фойда ҳажми ва рентабеллик даражаси, молиявий ҳолатнинг мураккаб тузилмаси;
• ташкил топишдан ликвидацион жараёнгача бўлган даврда корхонани иқтисодий-ижтимоий ривожлантиришнинг ресурслар базасини шакллантириш ва улардан фойдаланишнинг мақсадга йўналтирилган фаолияти;
• хўжалик юритувчи субъект назорат қилиб турадиган иқтисодий ресурслар, унинг молиявий тузилмаси, ликвидлиги, тўловга қобилияти, ишлаётган муҳит ўзгаришларига муносабат билдира олишидаги кенг қамровли фаолият ҳисобланади.

Молиявий-хўжалик фаолиятининг таҳлили – хўжалик юритувчи субъектнинг келгусида

• пул маблағларини ва уларнинг эквивалентини кўпайтириш имконияти;
• молиявий мажбуриятларни ўз вақтида тўлай олиши;
• кредитларга бўлган эҳтиёж бор ёки йўқлиги;
• даромадлар билан пул оқимларини оқилона тақсимлаш;
• иқтисодий ресурслардаги потенциал ўзгаришларни баҳолаш;
• хўжалик юритувчи субъект кейинчалик ўзининг молиявий аҳволини қанчалик муваффақият билан яхшилай олишини баҳолашнинг муҳим усулидир.

ТАҲЛИНИНГ АСОСИЙ ВАЗИФАЛАРИ

• Ўрганилаётган объектга тўғри ва ҳолисона баҳо бериш;
• Корхонанинг бизнес режасини тузиш учун тегишли ахборотлар билан таъминлаш;
• Тузилган бизнес режаларни туғри ва илмий асосланганлигига баҳо бериш;
• Ҳар бир йўналишга таъсир этувчи омилларни аниқлаш, уларнинг таъсирини ҳисоблаш ва шу омилларни ишнинг самарадорлигини оширишда йўналтириш;
• БРнинг бажарилиши натижасида корхонанинг молиявий барқарорлигини таъминлаш, унинг иқтисодий ҳолати яхшиланиши, хўжаликнинг рақаботбордошлигини ошириш учун мавжуд ички ва ташқи имкониятларни ўрганиш;
• Моддий, мехнат ва молиявий бойликлардан самарали ва оқилона фойдаланганликка баҳо бериш;
• Корхонанинг иқтисодий ва моддий потенциалига, унинг тўлов қобилиятига баҳо бериш ҳамда бу натижага тезкор чора-тадбирларни қўллаш йўлларини ишлаб чиқиш;