Молиявий ҳисоботларни тақдим этишнинг концептуал асоси

Жорий қиймат 
6.10 
Жорий қиймати бўйича баҳолаш активлар, мажбуриятлар ва улар билан боғлиқ даромадлар ва 
харажатлар тўғрисида баҳолаш санасида мавжуд шартларни акс эттириш учун янгиланган 
маълумотдан фойдаланган ҳолда пул ифодасидаги маълумотни тақдим этади. Бундай янгиланиш 
натижасида активлар ва мажбуриятларнинг жорий қиймати баҳолашнинг олдинги санаси пайтидан 
бошлаб рўй берган мазкур жорий қийматга киритилган пул оқимлари ва бошқа омилларнинг ҳисоб 
баҳосидаги ўзгаришларни акс эттиради (6.14-6.15 ва 6.20 бандларга қаранг). Актив ёки 
мажбуриятнинг жорий қиймати бошланғич қийматдан фарқли тарзда, ушбу актив ёки мажбуриятнинг 
юзага келишига олиб келган операция ёки бошқа ҳодиса нархи асосида, ҳатто қисман ҳам 
шаклланмайди. 
6.11 
Жорий қиймат асосида баҳолаш асослари қуйидагиларни ўз ичига олади:
(а) 
ҳаққоний қиймати (6.12–6.16 бандларга қаранг); 
(б) 
активлар учун фойдаланиш қиймати ва мажбуриятлар учун ижро этиш қиймати (6.17-6.20 
бандларга қаранг); ва 
(в) 
ўрнини қоплашнинг жорий қиймати (6.21-6.22 бандларга қаранг). 
Ҳаққоний қиймат 
6.12 
Ҳаққоний қиймат - бу баҳолаш санасида бозор иштирокчилари ўртасидаги одатдаги операцияда 
активни сотишдан олиниши ёки мажбуриятни ўтказиш учун тўланиши мумкин бўлган нархдир. 
6.13 
Ҳаққоний қиймат ташкилот кириши мумкин бўлган бозор иштирокчилари позициясини акс эттиради. 
Актив ёки мажбурият, агар ушбу бозор иштирокчилари ўзларининг энг яхши иқтисодий 
манфаатларига мувофиқ ҳаракат қилсалар, бозор иштирокчилари мазкур актив ёки мажбуриятнинг 
нархини аниқлашда фойдаланишлари мумкин бўлган тахминлардан фойдаланган ҳолда баҳоланади. 
6.14 
Айрим ҳолларда, ҳаққоний қиймат фаол бозордаги нарҳларни бевосита кузатиш орқали аниқланиши 
мумкин. Бошқа ҳолларда, ҳаққоний қиймат баҳолаш усуллари, масалан барча қуйидаги омилларни 
акс эттирувчи пул оқимларига (6.91-6.95 бандларга қаранг) асосланган баҳолаш усулларидан 
фойдаланган ҳолда билвосита аниқланади:
(а) 
келгуси пул оқимларининг ҳисоб баҳоси; 
(б) 
пул оқимларига хос бўлган ноаниқликлар билан боғлиқ баҳоланаётган актив ёки мажбурият 
бўйича пул оқимларининг ҳисоб қиймати ёки юзага келиш муддатларининг эҳтимолий 
ўзгарувчанлиги; 
(в) 
пулнинг вақт қиймати; 
(г) 
пул оқимларига хос бўлган ноаниқликларни ўзига олиш нархи (яъни риск мукофоти ёки 
риск дисконти). Ноаниқликларни ўзига олиш нархи бундай ноаниқликлар даражасига 
боғлиқ. Ҳаққоний қиймат шунингдек инвесторлар у бўйича пул оқимлари ноаниқ бўлган 
активга у бўйича пул оқимлари аниқ бўлган активга (ёки мажбуриятга) қараганда камроқ 

---

Концептуал асос 
© МҲХС Фонди 
45 
тўлаши (ва одатда мажбуриятни ўзига олиш учун кўпроқ талаб қилиши) ҳолатини ҳам акс 
эттиради. 
(д) 
бошқа омиллар, масалан ликвидлик, агар бозор иштирокчилари юзага келган ҳолатларда 
ушбу омилларни эътиборга олса. 
6.15 
6.14(б) ва 6.14(г) бандларда кўрсатиб ўтилган омиллар контрагент ташкилот олдидаги ўз 
мажбуриятларини ижро этмаслиги мумкинлиги (кредит риски) ёки ташкилот ўз мажбуриятини ижро 
этмаслиги мумкинлиги (ўз кредит риски) эҳтимолини ўз ичига олади. 
6.16 
Ҳаққоний қиймат актив ёки мажбуриятни юзага келтирадиган операция ёки бошқа ҳодисадан, ҳатто 
қисман ҳам шаклланмаслиги боис, ҳаққоний қиймат активни ҳарид қилишдаги операция бўйича 
сарфлар қийматига ошмайди ва мажбуриятни ўзига олишда амалга оширилган операциялар бўйича 
сарфлар қийматига камаймайди. Бундан ташқари, ҳаққоний қиймат актив якуний ҳисобдан 
чиқарилганда ёки мажбурият ўтказилганда ёхуд сўндирилганда амалга оширилиши мумкин бўлган 
операция бўйича сарфларни акс эттирмайди.