Moliya”fanidan O’quv-uslubiy majmua

1-nazorat uchun savol

Yuqoridagi keltirilgan misol asosida, yaponiyalik investor Birlashgan Qirollik obligatsiyalariga iyenda kapital qo‘yish orqali yillik 3% ishlashi uchun valyuta kursi bir yildan so‘ng qanday o‘zgarishi kerakligini tushun-tirib bering.

Foiz stavkasiga to‘lov muddatining ta’siri. Foiz stavkasiga to‘lov muddatining qanday ta’sirini yaqqol ko‘rish uchun navbatdagi betdagi 1-rasmga qarang. Unda AQSh G‘aznachilik veksellarining 20xx yil x iyun holatiga daromadlilik egri chizig‘i (yield curve) tasvirlangan. Daro-madlilik egri chizig‘i AQSh G‘aznachiligi tomonidan muomalaga chiqarilgan veksellarning belgilangan daromad bo‘yicha foiz stavkalari miqdorlari (daromadlilik) va ularni qaytarish muddatlarining o‘zaro nisbatini aks ettiradi.

7.1-rasm da biz bir yillik g‘aznachilik majburiyatlarning daromadi hisobi yiliga 5,25%ni tashkil etganini, bu ko‘rsatkich qaytarish muddati o‘sgan sari ortib borishini va qaytarish muddati 30 yil bo‘lganda 6%ni tashkil etganini ko‘ramiz.

1-rasmda bu yaqqol ko‘rinmasa ham, daromaddorlik egri chizig‘ining shakli va darajasi vaqt o‘tishi bilan juda o‘zgaradi. O‘tmishda, qisqa muddatli foizli stavkalar uzoq muddatlinikidan yuqori bo‘lgan, shuning

58

Yillik hisobdagi daromadlilik(%)

Qaytarish muddati

7.1-rasm. AQSh G‘aznachilik qimmatli qog‘ozlari daromadlilik egri chizig‘i

uchun daromaddorlik egri chizig‘i pastdan yuqoriga emas, balki yuqoridan pastga tushgan.

2-nazorat uchun savol

Oxirgi gazetalarning moliyaviy axborotlari bo‘lgan betlarini ko‘ring. Bugungi kunda AQSh G‘aznachiligi qimmatli qog‘ozlarining daromaddorlik egri chizig‘i qanday darajada va shaklda ekanligini tekshiring. Ularni Yaponiya G‘aznachiligi qimmatli qog‘ozlarining daromaddorlik egri chizig‘i bilan solishtiring.