Moliya va raqamli axborot texnologiyalari

Elektron pochta serveri 
– xabarlarni jo‘natish va qabul qilishni ta’minlash 
Elektron pochta klienti 
– xabarlarni yaratish, o‘qish va javob qaytarish 
Elektron pochta xizmati quyidagi 
imkoniyatlarni
taqdim etadi: 

Xabarlarni tezkor almashish (bir necha daqiqa) 

Xabarlarga qo‘shimcha ma’lumotlarni ilova qilish 

Xabarlarga rasm va multimedia ma’lumotlarini joylashtirish 

Xabarlarni bir gurux foydalanuvchilarga uzatish 

Xabarlarni qidirish va saqlash 
 
Xabarlarning turlari
. 
Xabarlar turli ko‘rinishda bo‘lishi mumkin masalan: matn, 
grafik, rasm, ovoz va video ma’lumotlar. YUborilishi rejalashtirilayotgan 
ma’lumotlarning hajmi bo‘yicha ham chegaralanish mavjud. Har bir pochta 
provayderi o‘zining siyosatiga ega bo‘lib bitta xabarning 2, 5, 10 Mb hajmgacha 
bo‘lgan xabarlarni yuborishni ta’minlaydi. Agarda bu hajm oshib ketsa katta 
hajmdagi xabarlarni Rar yoki Zip dasturlari yordamida arxivlab yuborish tavsiya 
etiladi. 
 
Pochta ro‘yxati. 
Pochta ro‘yxatlari odamlarning guruhlarga birlashishi va biron 
mavzuni elektron pochta yordamida ochiq muhokama qilish imkonini beradi. Pochta 
ro‘yxatiga qo‘shilgach, siz jo‘natgan har bir xabar ro‘yxatdagi barcha manzillarga 
etkaziladi.

---

141 
Pochta ro‘yxatiga qo‘shilish uchun unga a’zo bo‘lish kerak. Buning uchun pochta 
ro‘yxati administratori (ma’mur)ga bu haqida elektron xabar jo‘natish kerak bo‘ladi. 
Ro‘yxatdan chiqib ketish uchun ham bu haqida ro‘yxat ma’muriga xabar jo‘natish 
kerak bo‘ladi.
 
Pochta ro‘yxati 
- aslida unga a’zo bo‘lganlarning elektron manzillaridan 
tuzilgan ma’lumotlar ombori bo‘lib, siz ro‘yxatga a’zo bo‘lsangiz, sizning 
manzilingiz ham bu omborga kiritiladi. Ro‘yxatdagi manzillarga yangi xabarni 
etkazish kerak bo‘lganda, kompyuter ma’lumotlar omboridan manzillar ro‘yxatini 
oladi va undagi har bir manzilga xabarni jo‘natadi. Ba’zi pochta ro‘yxatlarining 
a’zolari juda faol bo‘lib, ular har kuni o‘nlab xabarlar jo‘natishlari mumkin.
SHuning uchun ham pochta qutisini tez-tez tekshirib turish va unda yig‘ilib qolgan 
xabarlarni o‘qib bo‘lgach, o‘chirib tashlash tavsiya qilinadi. Aks holda pochta 
serveri ularni qayta ishlashga qiynaladi va bu narsa sizga ham bilinadi. Ko‘p xabarlar 
ro‘yxatini tuzish va ularni sizga jo‘natish ko‘proq vaqt talab qiladi va siz uzoqroq 
vaqt kutishga majbur bo‘lasiz.