Moliya va raqamli axborot texnologiyalari

piramida
, ya’ni 
daraxtsimon
ko‘rinishdagi 
tuzilishga ega bo‘ladi. Quyida keltirilgan rasmga e’tibor bering. Bu rasmda 
saytlarning tuzilishi aks etgan. 
4.5.-rasm. Veb saytlarning tuzilishi
Bunday tuzilishga ega saytlarda foydalanuvchi adashib qolmaydi, chunki bunday 
saytning tuzilishi foydalanuvchi uchun tushunarli va uning saytda adashib qolishi 
mumkin emas. Veb saytlar odatda uch xil tuzilishga ega. 
Birinchi tur chiziqli
bo‘lib, har bir sahifaga undan oldinda joylashganidan o‘tiladi. 
Har bir kitob varaqlari shunday tuzilishga ega. 
4.6.-rasm. CHiziqli tuzilishga ega saytlar strukturasi.

---

156 
Aniq misol sifatida Google qidiruv tizimi Veb-saytini aytish mumkin. Qidiruv 
natijasida topilgan ma’lumotlarga muayyan ketma-ketlik tarzida o‘tiladi, ya’ni har 
bir so‘rov natijasida topilgan ma’lumotli sahifalarga giper-yo‘llanma orqali o‘tishda 
undan oldinda joylashganidan o‘tiladi. 
Ierarxik (piramida, daraxtsimon) 
tuzilishga ega saytlarda kerakli malumotlarni 
topish yanada osonroq. Bunda umumiyroq ma’lumotlardan ancha tor ma’lumotlarga 
o‘tib boriladi. Kitoblarning mundarijalari shu tarzda tuzilgan. Kitob mundarijasida 
kerakli bobni, undan kerakli paragrafni va undan kerakli sahifani topishimiz 
mumkin. 
4.7.-rasm. Ierarxik tuzilishga ega saytlar strukturasi.
Aniq misol sifatida, elektronika bilan savdo qiluvchi internet do‘kon veb saytini 
aytish mumkin. Internet do‘kon bosh sahifasida printerlarni, undan lazerli 
printerlarni, undan HP kompaniyasining printerlarini, undan esa HP-1200 printerini 
tanlashimiz mumkin. 
Uchinchi usul 
tasodifiy
deb ataladi. Bu turdagi tuzilmaga ega saytlarda sahifalarning 
bir-biri bilan bog‘lanishlarida qonuniyat topish qiyin. Tarmoqda saytlar bir-biri bilan 
aynan shu ko‘rinishda bog‘langan. 
4.8.-rasm. Tasodifiy tuzilishga ega saytlarning strukturasi
. 
Ammo ba’zi adabiyotlarda ularni 4 turi mavjud deyishadi va ularni quyidagicha 
talqin qilishadi.
1. YAssi – 
barcha sahifalar umumiy giperbog‘lanishga ega. Bunda bir sahifadan 
boshqa ixtiyoriy sahifaga o‘tish mumkin. Sayt sahifalari yuqori darajali yoki yirik 
sayt bo‘limlari ko‘rinishida ishlatiladi.