Moliya tizimi va moliyaviy siyosat. Pul – kredit tizimi. Banklar va ularning bozor iqtisodiyotidagi roli

Mamlakat pul tizimining muhim tarkibiy qismlari quyidagilardan iborat.

• Milliy pul birligi ( so`m , dollar , iena, funt sterling, marka, va h.k.);
• Naqd pul muomalasida qonuniy to`lov vositasi sifatida amal qiluvchi qog`oz, tanga va kredit pullar tizimi;
• Pul emissiyasi, ya`ni belgilangan qonuniy tartibda pulni muomalaga chiqarish tizimi;
• Pul muomalasini tartibga soluvchi davlat idoralari.

Pul muomalasi naqd va kredit pullar yordamida amalga oshiriladi.

Naqd pul muomalasi:

Muomalada mavjud bo`lgan pul massasi naqd va kredit pullarni qo`shish yo`li bilan aniqlanadi.

• Bank biletlari
• Metal tangalar

Naqd pulsiz hisoblar:

• Cheklar
• Kredit kartochkalar
• Veksellar
• to`lov tabriknomalar

Muomalani ta`minlash uchun zarur bo`lgan pul miqdori quyidagi omillarga bog`liq:

• Tovarlar va xizmatlar qancha ko`p bo`lsa, ularning narxi qancha baland bo`lsa, ularni sotish va sotib olish uchun shuncha ko`p pul miqdor talab qilinadi.

1. Muayyan davrda(masalan, bir yil davomida) sotilishi va sotib olinishi lozim bo`lgan tovarlar summasi.

• Pul qanchalik tez aylansa, muomala uchun zarur bo`lgan pul miqdori shuncha kam bo`ladi.