“Moliya” kafedrasi

(sof)  bahosi  (qiymati)  (net  worth)  uning  mulki  bahosidan  uning  qarz 
majburiyatlari summasini ayirish orqali aniqlanadi. 
 Masalan, faraz qilaylik, Siz 100 mln.so‘m turadigan uy egasisiz va bankdagi 
hisob  raqamingizda  20  mln.so‘mingiz  bor.  Bundan  tashqari,  Siz  bankka  80  mln. 
so‘m  qarzsiz.  Bu  summani  Siz  uy  sotib  olayotganda  bankdan  ko‘chmas  mulkni 
garovga  qo‘yish  evaziga  olgansiz  (majburiyat),  va  5  mln.  so‘m  miqdorida  kredit 
kartochkasi  bo‘yicha  to‘lanmagan  xarajatlaringiz  bor.  Hisob-kitoblar  shuni 
ko‘rsatadiki, uy xo‘jaligingizdagi mulkning haqiqiy bahosi  35 mln. so‘mni tashkil 
etadi:  jami  aktivlardan  (120  mln.  so‘m)  qarz  majburiyatlari  summasi  (85  mln. 
so‘m)  ayirib  tashlanadi.  Oxir  hisobda  (pirovardida)  jamiyatning  har  qanday 
resurlari  uy  xo‘jaliklariga  tegishli.  Chunki  aynan  ular  firma  egalaridir  (yoki 
to‘g‘ridan-to‘g‘ri, yoki aksiyalarga, hayotni sug‘urtalash bo‘yicha polislarga egalik 
qilish yoki pensiya rejalarida ishtirok etish orqali) va soliq to‘laydilar. Bu soliqlar 
esa, davlat tomonidan sarflanadi.  
Odamlarning  ehtiyoji  moliya  nazariyasida  mavjud  narsa  sifatida  talqin 
etiladi. Bu ehtiyojlar vaqt o‘tib o‘zgarishi mumkin. Lekin buning qanday qilib va 
nima  uchun  yuz berishi  mazkur  nazariya  chegaralaridan  tashqariga  chiqadi. Unga 
ko‘ra, odamlarning  hatti-harakatini o‘z  ehtiyoj-larini qondirishga intilishlari bilan 
tushuntirish mumkin bo‘lsa, firmalar, davlat korxonalari va tashkilotlari faoliyatini 
shu faoliyat odamlarning farovonligiga qanday qilib ta’sir qilishi nuqtai nazaridan 
baholanadi.