Moliya-iqtisod

II bob bo’yicha xulosa

Yuqorida keltirilgan ma’lumotlar asosida quyidagicha xulosa yasashimiz mumkin, davlat budjeti daromadlari tarkibida to’g’ri soliqlar salmoqli hissaga ega. Ular ayni paytda davlat budjetining doimiy va barqaror daromad manbalaridan hisoblanadi. To’g’ri soliqlar hisobiga har yili davlat budjetiga katta miqdorda mablag’ jalb qilinadi.

Har yili davlat budjeti daromadlarining 25-26 % i to’g’ri soliqlar hisobiga shakllantiriladi. Shundan eng katta salmoqqa ega soliq turlari bu jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’i, yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’i hamda savdo va umumiy ovqatlanish korxonalaridan olindigan yagona soliq to’lovi hisoblanadi. Ayni paytda soliq tizimida olib borilayotgan islohotlar qay darajada natija berayotganini yuqoridagi tahlil natijalari ham isbotlaydi. Soliq imtiyozlari berish, soliq stavkalarini pasaytirib borish, o’z navbatida soliqqa tortiladigan daromad bazasini ham kengayishiga olib kelmoqda.

Budjet daromadlarini shakllantirishda to’g’ri soliqlarning egri soliqlarday yuqori salmoqqa ega emasligini yuqoridagi tahlil ma’lumotlari isbotladi. Endilikda ularning davlat budjeti daromadlari tarkibidagi salmog’ini oshirib borish bizning oldimizda turgan vazifalardan biri hisoblanadi. Darhaqiqat, budjet daromadlarida to’g’ri soliqlar tushumi o’sish tendensiyasining kuzatilishi ijobiy holat hisoblanadi. Chunki iqtisodiy taraqqiy etgan davlatlarda to’g’ri soliqlarning davlat budjeti daromadlaridagi ulushi yuqori bo’ladi.