Moliya fanidan ma’ruza matnlari 1-mavzu: Moliyaning mohiyati va funksiyalari Reja: Moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati



Download 0,8 Mb.
bet133/153
Sana30.06.2021
Hajmi0,8 Mb.
#105795
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   153
Bog'liq
Moliya fanidan ma’ruza matnlari 1-mavzu Moliyaning mohiyati va

Sug’urta xavf-xatari

  • Sug’urta hodisasi

  • Sug’urta dalolatnomasi

  • Sug’urta zarari

  • Sug’urta ryentasi

  • Sug’urta qoplamasi


    Sug’urta xavf-xatari. Xavf-xatar sо‘zidan bir qancha mazmun va ma’no kasb etadi. Bularning hammasi xavf-xatar va unga nisbatan javobgarlikni ifoda qiladi. Shu munosabat bilan uni xavf-xatarlarning tqplami, dyeb tuShuntirish maqsadga muvofiqdir. Bu tuShuncha sug’urtalangan mulk, sug’urta hodisasi, sug’urta xavfi va boshqa tuShunchalarni о‘zida mujassamlashtiradi.

    Sug’urta hodisasi. Sug’urta xavf-xatarida kо‘zda tutilgan favqulotda tasodiflardan birortasi sodir bо‘lishi. Bunday hodisalarga mulk sug’urtasida tabiy ofatlar, yong’in, falokat, portlash va boshqalar. SHaxsiy sug’urtada ma’lum yoshga yetish, baxtsiz hodisalarning sodir bо‘lishi, vafot hodisalari kiradi. Baxtsiz hodisasi deganda sug’urtalanganning sog’ligiga va hayotiga zarar kyeltiruvchi favqulotda hodisalar kо‘zda tutiladi. Sug’urta hodisasi natijasida kо‘rilgan zarar belgilangan miqdorda sug’urta fondi hisobidan qoplanadi.

    Sug’urta dalolatnomasi. Sug’urta hodisasining sodir bо‘lganligini va uning sabablarini tasdiqlab beruvchi rasmiy hujjat. Mulk sug’urtasida dalolatnoma asosida zarar miqdori va unga tqlanadigan qoplama miqdori aniqlanadi. Hujjat qoplama olishga asos bо‘ladi. SHaxsiy sug’urtada dalolatnoma baxtsiz hodisani tasdiqlash, uning sug’urtalanuvchining bu hodisa xizmat vazifalarini bajarishda yoki yqlda bо‘lganida sodir bо‘lganini aniqlashga, korxona hisobidan sug’urta qilinganda yoki yqlovchilar majburiy sug’urtasi shartnoma yqli bilan qoplama olishga asos bо‘ladi. Sug’urtaning boshqa xillari bo’yicha dalolatnoma talab qilinmaydi, tibbiyot muassasasining ma’lumotnomasi kifoya qiladi.

    Sug’urtada zarar. Sug’urtada zarar deganda, sug’urta bahosida ishdan chiqqan yoki bir qismi zararlangan mulk bahosi tuShuniladi. YEtkazilgan zararning tqla yoki bir qismi sug’urtalanuvchiga tqlanishi sug’urta qoplamasi dyeb ataladi. SHaxsiy sug’urtada shikastlangan shaxsga tqlanadigan pul mablag’lari sug’urta miqdori (summasi) dyeb ataladi.

    Sug’urta ryentasi. +qshimcha pyensiyani sug’urtalash asosida sug’urtalanuvchiga oy yoki yil davomida tqlanadigan muntazam daromad. +qshimcha pyensiya agar sug’urta badallarini о‘z vaqtida tqlab borilgan bо‘lsa, pyensiya yoshiga chiqqan oydan boshlab tqlanadi.

    Sug’urta qoplamasi. Sug’urta hodisasi sodir bо‘lganligi tufayli yetkazilgan zarar miqdorini qoplash uchun ajratilgan mablag’.
    Amaliyotda qqllaniladigan xorijiy atamalar.

    Mamlakatimizda bozor iqtisodiyoti sharoitida sug’urta tadbirlarini kengaytirish, xorijiy mamlakatlar bilan sug’urta hamkorligini mustahkamlash va ularning tajribalaridan samarali foydalanishni taqazo qiladi. Bu tadbirni amalga oshirishning dastlabki shartlaridan biri- xalqaro sug’urta atamalarini о‘rganish va ularning mazmuni bilan yaqindan tanishishdir. Mamlakatiimizda qqllanilayotgan xalqaro atamalarning soni kun sayin ortib bormoqda. Lekin ularning kqplari о‘zbek tilida о‘z ekvivalyentlariga ega emaslar. Shu munosabat bilan xorijiy atama tanlashda birinchi navbatda hozirda amaliyotda qqllanilayotgan va qqllanishi kutilgan atamaga izoh berishga harakat qilamiz.



    Abandon. Sug’urtalovchidan tqliq sug’urta summasini olish maqsadida sug’urtalanuvchining mulkiga nisbatan voz kyechish. Bu ibora kqp xolatlarda dyengizda suzib Yuruvchi kyemalarni yо‘qolib qolishida yohud ularni qaroqchilar tomonidan qqlga tushirishida ishlatiladi.

    Andyerraytyer. Sug’urta kompaniyasining mas’ul bir vakolatiga ega va tyegishli riskni о‘z zimmasiga oladigan shaxs. Sug’urta kompaniyasini portfyeli uchun javob beradi. Sug’urta shartlarini va tarif stavkalarini, hamda risk darajalarini aniqlay olish qobiliyatiga ega bо‘lishi zarur.


    Download 0,8 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   153




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling

    kiriting | ro'yxatdan o'tish
        Bosh sahifa
    юртда тантана
    Боғда битган
    Бугун юртда
    Эшитганлар жилманглар
    Эшитмадим деманглар
    битган бодомлар
    Yangiariq tumani
    qitish marakazi
    Raqamli texnologiyalar
    ilishida muhokamadan
    tasdiqqa tavsiya
    tavsiya etilgan
    iqtisodiyot kafedrasi
    steiermarkischen landesregierung
    asarlaringizni yuboring
    o'zingizning asarlaringizni
    Iltimos faqat
    faqat o'zingizning
    steierm rkischen
    landesregierung fachabteilung
    rkischen landesregierung
    hamshira loyihasi
    loyihasi mavsum
    faolyatining oqibatlari
    asosiy adabiyotlar
    fakulteti ahborot
    ahborot havfsizligi
    havfsizligi kafedrasi
    fanidan bo’yicha
    fakulteti iqtisodiyot
    boshqaruv fakulteti
    chiqarishda boshqaruv
    ishlab chiqarishda
    iqtisodiyot fakultet
    multiservis tarmoqlari
    fanidan asosiy
    Uzbek fanidan
    mavzulari potok
    asosidagi multiservis
    'aliyyil a'ziym
    billahil 'aliyyil
    illaa billahil
    quvvata illaa
    falah' deganida
    Kompyuter savodxonligi
    bo’yicha mustaqil
    'alal falah'
    Hayya 'alal
    'alas soloh
    Hayya 'alas
    mavsum boyicha


    yuklab olish