Molekulyar fizika va termodinamika

6. Nurlanish bilan sovutish. Sportchi echingan xolda kiyim almashtirish xonasida o‘tribdi u erda devor 15⁰s haroratga ega.Bolaning qancha miqdorda nurlanish hisobiga issiqlik yo‘qotishini hisoblang, agar <є=0.70 va tana harorati 34⁰S bo‘lsa. Maydonni 1.5 m² deb oling¹.
Yondoshuv: Biz 14-7 munosabatdan foydalanamiz
Hisoblash: Bizda quyidagi formuladan foydalanib hisoblaymiz.


7. Ikkita chay krujkasi - keramikli krujka issiqlik o‘tkazuvchanligi e=0.75 va yaltiroq krujka issiqlik o‘tkazuvchanligi e=0.10 bo‘lib ularda 95⁰S haroratli 0.75 l choy bor¹.
A) Har bir idishda vaqit birligi ichida yo‘qotgan issiqlikni baholang?
B) Har bir idishdan 30 minut vaqitdan keyin qancha miqdorda issiqlik tushishini baholang?
Issiqlik yo‘qotish nurlanish hisobiga deb hisoblab, atrof muhitning haroratini 20⁰S deb oling?
Yechish. A) 0.75 l li chay krujkasi qirrasi 10 sm bo‘lgan kubga yaqin deb olib uning sirt yuzasi asosini hisoblash mumkin. 5 x (0.1 m)²= 5 x 10^-2 m² ga teng bo‘ladi. Vaqit birligi ichida yo‘qotgan energiya taxminan quyidagiga teng bo‘ladi.
Yoki 20 vt ga yaqini keramikli (e=0.70) vafaqatgina 3 vt yaltiroq krujkaga (e=0.70) ga to‘g‘ri keladi.
B) Boshlang‘ich va oxirgi haroratni har bir kurujkada tushishini baholash uchun solishtirma issiqlik sig‘imi tushinchasini qo‘llaymiz va (0.70) krujkalarning o‘zining hissasini inobatga olamiz. (0.75 l suvning massasi 0.75 kg. 1.0 l= 1000 sm³=1 x 10^-3 m³ va ρ= 1000 kg/m³). 14.2 formula va 14-1 jadvalni inobatga olib quydagiga ega bo‘lamiz:

8. Yangi qotishmaning issiqlik sig‘imini aniqlash kerak. Buning uchun massasi 0,150 kg bo‘lgan na’muna 540⁰S haroratgacha qizdiriladi va massasi 200 g bo‘lgan alyuminiyli kollimatorning idish ichidagi massasi 400 g va harorati 10,0⁰S haroratli suvga tezda tushiriladi. (Bizga himoyalangan qobiqning massasini bilish kerak emas, uning temperaturasi deyarli o‘zgarmaydi). Kolimatorda o‘rnatilgan oxirgi harorat 30,5⁰S ga teng. Qotishmaning issiqlik sig‘imini aniqlaymiz¹.