Molekulasida efir guruxi saqlovchi biologik faol moddalar

Bitiruv malakaviy ishning tuzilishi. Bitiruv malakaviy ish so‘z boshi, kirish, asosiy qism, xulosalar va foydalanilgan adabiyotlar kabi bo‘limlardan iborat bo‘lib, sahifani tashkil etadi. Bitiruv malakaviy ishda 2ta jadval mavjud.


I. ASOSIY QISM
I.1. Molekulasida efir guruxi saqlovchi moddalar xaqida umumiy tushuncha.
Spirtlarning anorganik va organik kislotalar bilan birikib suv ajratib chiqarishi natijasida xosil bo’lgan birikmalar efirlar deyiladi.Efirlar oddiy va murakkab efirlarga bo‘linadi. Oddiy efirlar ikki molekula spirtdan bir molekula suv ajralib chiqish natijasida hosil bo‘ladi. Murakkab efirlar esa bir molekula kislota va bir molekula spirtdan bir molekula suv ajralib chiqishi natijasida hosil bo‘ladi.
Murakkab efirlarning nomlari uni hosil qilgan kislota va spirtning nomi bilan aytiladi. Masalan, sirka kislota va etil spirtdan hosil bo‘lgan murakkab efir sirka etil efiri deb ataladi:

Quyi molekulali organik kislotalarning efiri suyuq rangsiz moddalar bo‘lib, yoqimli meva hidiga ega. Ular turli essensiyalar tayyorlashda ishlatiladi. Murakkab efirlar oddiy efirlarga qaraganda ancha oson gidrolizlanadi.
Murakkab efirlar jumlasiga o‘simlik va hayvon yog‘lari kiradi. Ular katta biologik ahamiyatga ega. Yog‘lar, asosan glitserin va yuqori molekulyar kislotalardan iborat murakkab efirdir. Yog‘lar gidroliz natijasida yuqori molekulyar kislotalarga va glitseringa parchalanadi.