Molekulalararo o`zaro ta`sir kuchlari. Eksperimental izotermalar. Real gazning holat tenglamasi. Van-Der-Vaals izotermalari. Kritik holat. Reja

(20.7)

Bu yerda а va в lar bosimga va hajmga kiritilgan tuzatmalar bo`lib, berilgan gaz uchun aniq qiymatlarga ega bo`ladi. R-kattalik gaz doimiysi,

.Bu yerda Van-Der-Vaals tenglamasining fizik mohiyati shundan iboratki, agar gazning molyar hajmi V₀ juda katta bo`lganda в-tuzatma V<sub>0</sub> ga nisbatan, -esa Р ga nisbatan juda kichik bo`lganligi uchun ularni hisobga olmaslik ham mumkin. u holatda Van-Der-Vaals tenglamasi (20.1) tenglama shaklini oladi. Demak Mendeleyev-Klapeyron formulasining taqribiy ekanligi yaqqol ko`rinadi. Kichik Р bosimlarda (katta V<sub>0</sub> hajmlar) sohasidagi haqiqatga yaqinroq bo`ladi. Bosim Р katta bo`lganda esa a va v tuzutmalar e`tiborga olinishi kerak. Ya`ni Van-Der-Vaals (20.7) foydalaniladi. Van-Der-Vaals formulasi ham absolyut aniq formula emas, ammo u Mendeleyev Klapeyron formulasiga qaraganda haqiqatga ancha yaqindir. Van-Der-Vaals formulasi (20.7) ni m massali gaz uchun ifodalaydigan bo`lsa u holda uning hajmini V belgilaymiz. Berilgan temperatura va bosimda