Ba`zi bir eng muhim fizik kattaliklar
Elektron zaryadi
|
(1,60218924,6*10–6)*10–19Kl
|
Elektronning tinch holatdagi massasi
|
(1,1095344,7*10–5)*10–31 kg
|
Atomning massa birligi (m.a.b.)
|
(1,66056558,6*10–6)*10–27 kg
|
Avogadro doimiysi
|
(6,0220453,1*10–5)*1033 mol–1
|
Faradey doimiysi
|
(0,6484562,7*10–5)*104 Kl* mol–1
|
Gazning universal doimiysi
|
(8,314412,6*10–4) J*mol–1*K–1
|
n.sh.dagi gazning molar hajmi
|
(22,413830,007) *10–3m3/mol
|
Ayrim kimyoviy elementlar haqida ma’lumot
|
Elementlar nomi
|
Kimyoviy belgisi
|
Nisbiy atom massasi
|
Valentligi
|
o‘zbekcha
|
lotincha
|
Azot
|
Nitrogenium
|
N
|
14
|
1;2;3;4;5
|
Aluminiy
|
Aluminium
|
Al
|
27
|
3
|
Bariy
|
Barium
|
Ba
|
137
|
2
|
Brom
|
Bromum
|
Br
|
80
|
1;3;5;7
|
Vodorod
|
Hydrogenium
|
H
|
1
|
1
|
Temir
|
Ferrum
|
Fe
|
56
|
2;3
|
Kaliy
|
Kalium
|
K
|
39
|
1
|
Kalsiy
|
Calcium
|
Ca
|
40
|
2
|
Kislorod
|
Oxygenium
|
O
|
16
|
2
|
Kremniy
|
Silicium
|
Si
|
28
|
4
|
Magniy
|
Magnesium
|
Mg
|
24
|
2
|
Marganets
|
Manganum
|
Mn
|
55
|
2;4;7
|
Mis
|
Cuprum
|
Cu
|
64
|
1;2
|
Natriy
|
Natrium
|
Na
|
23
|
1
|
Qalay
|
Stannum
|
Sn
|
119
|
2;4
|
Simob
|
Hidrargurum
|
Hg
|
201
|
1;2
|
Qo‘rg‘oshin
|
Plumbum
|
Pb
|
207
|
2;4
|
Oltingugurt
|
Sulfur
|
S
|
32
|
2;4;6
|
Kumush
|
Argentum
|
Ag
|
108
|
1
|
Uglerod
|
Carboneum
|
C
|
12
|
2;4
|
Fosfor
|
Phosphorus
|
Pb
|
31
|
3;5
|
Xlor
|
Chlorum
|
Cl
|
35,5
|
1;3;5;7
|
Xrom
|
Chromium
|
Cr
|
52
|
2;4;6
|
Rux
|
Zincum
|
Zn
|
65
|
2
|
GIDROKSID VA TUZLARNI SUVDA ERUVCHANLIGI
(Xona haroratida)
ANIONLAR
|
KATIONLAR
|
H+
|
Li+
|
K+
|
Na+
|
NH4+
|
Ba2+
|
Ca2+
|
Mg2+
|
Sr2+
|
Al3+
|
Cr3+
|
Fe2+
|
Fe3+
|
Ni2+
|
Co2+
|
Mn2+
|
Zn2+
|
Ag+
|
Hg2+
|
Pb2+
|
Sn2+
|
Cu2+
|
|
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
О
|
Х
|
О
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
-
|
-
|
Х
|
Х
|
Х
|
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
О
|
Х
|
Х
|
О
|
Э
|
Х
|
Х
|
Х
|
Э
|
Э
|
О
|
Э
|
Э
|
О
|
Х
|
Э
|
Э
|
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Х
|
Э
|
О
|
Э
|
Э
|
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Х
|
О
|
О
|
Э
|
Э
|
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
?
|
Э
|
?
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Х
|
Х
|
Х
|
О
|
Э
|
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
О
|
Х
|
Э
|
-
|
-
|
Х
|
-
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
О
|
О
|
О
|
Х
|
?
|
-
|
О
|
?
|
Х
|
Х
|
?
|
О
|
Х
|
Х
|
Х
|
?
|
?
|
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Х
|
О
|
Э
|
Х
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
О
|
-
|
Х
|
Э
|
Э
|
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
-
|
Э
|
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
?
|
?
|
?
|
?
|
Э
|
О
|
?
|
?
|
О
|
?
|
?
|
?
|
?
|
|
Э
|
Х
|
Э
|
Э
|
-
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
?
|
?
|
Х
|
?
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
?
|
Х
|
?
|
Х
|
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
-
|
Э
|
Э
|
-
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
Э
|
-
|
Э
|
|
Х
|
Э
|
Э
|
Э
|
?
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
?
|
?
|
Х
|
?
|
?
|
?
|
Х
|
Х
|
?
|
?
|
Х
|
?
|
?
|
Э – eriydi (100 g suvda 1 grammdan ko‘p miqdorda eriydi); О – oz eriydi (100 g suvda 0,1 grammdan 1 grammgacha eriydi);
Х – juda oz miqdorda eriydi (100 g suvda 0,1 grammdan oz miqdorda eriydi); - - suvda parchalanib kеtadi;
? – bunday modda mavjud emas
Ba’zi kation va anionlarni sifat jihatdan aniqlash jadvali.
№
|
Reagent
|
Reaktiv
|
Rang o’zgarishi
|
1
|
H+
|
Indikator
|
Rang o’zgarishi
|
2
|
Li+
|
Na2HPO4
|
Oq cho’kma (Li3PO4)
|
3
|
Ba2+
|
SO42-
|
Oq cho’kma
|
4
|
Ca2+
|
CO32-
|
Oq cho’kma
|
|
|
OH-
|
Oq cho’kma
|
5
|
Cu2+
|
S2-
|
Qora cho’kma
|
|
|
OH-
|
Ko’k cho’kma
|
6
|
Pb2+
|
S2-
|
Qora cho’kma
|
7
|
Fe2+
|
OH-
|
Yashil cho’kma
(vaqt o’tishi bilan qo’ng’ir rangga o’tadi)
|
|
|
K3[Fe(CN)6]
|
Ko’k (Trunbul ko’ki)
|
8
|
Fe3+
|
K4[Fe(CN)6]
|
Tiniq ko’k (Berlin suri yoki Parij ko’ki)
|
9
|
Al3+
|
OH-
|
Oq quyqasimon cho’kma
|
10
|
NH+
|
OH-
|
Ammiak hidi (qo’lansa hid)
|
11
|
Ag+
|
Cl-
|
Oq cho’kma
|
|
|
Br-
|
Sariq cho’kma
|
|
|
I-
|
Sariq cho’kma
|
12
|
Sn2+
|
S2-
|
Sariq cho’kma
|
13
|
SO42-
|
Ba2+
|
Oq cho’kma
|
14
|
S2-
|
H+
|
Gaz ajralishi (aynigan tuxum hidi)
|
|
|
Pb2+
|
Qora cho’kma
|
|
|
Sn2+
|
Sariq cho’kma
|
15
|
Cl-
|
Ag+
|
Oq cho’kma
|
16
|
Br-
|
Ag+
|
Sariq cho’kma
|
17
|
I-
|
Ag+
|
Sariq cho’kma
|
18
|
CO32-
|
Ca(OH)2
|
Oq cho’kma
(eritma oldin loyqalanadi, keyin tiniydi)
|
19
|
|
K+
|
Alanga binafsha ranga o’tadi
|
20
|
|
Na+
|
Alanga sariq ranga o’tadi
|
21
|
|
Li+
|
Alanga qizil binafsha ranga o’tadi
|
22
|
OH-
|
Indikator
|
Rang o’zgarishi
|
G r u p I p a l a r
|
A VIII B
|
He
|
Ne
|
Ar
|
Ni
1,75
|
Kr
|
Pd
1,35
|
Xe
|
Pt
1,44
|
Rn
|
* - Lantanoidlar 1,08 – 1,14
** - Aktinoidlar 1,11-1,2
|
|
Co
1,70
|
|
Rh
1,45
|
|
Ir
1,55
|
|
Fe
1,64
|
Ru
1,42
|
Os
1,52
|
A VII B
|
|
F
4,10
|
Cl
2,83
|
Mn
1,60
|
Br
2,74
|
Tc
1,36
|
I
2,21
|
Re
1,46
|
At
1,90
|
A VI B
|
|
O
3,50
|
S
2,6
|
Cr
1,56
|
Se
2,48
|
Mo
1,30
|
Te
2,01
|
W
1,40
|
Po
1,76
|
A V B
|
|
N
3,07
|
P
2,1
|
V
1,45
|
As
2,20
|
Nb
1,23
|
Sb
1,82
|
Ta
1,33
|
Bi
1,67
|
A IV B
|
|
C
2,50
|
Si
1,74
|
Ti
1,32
|
Ge
2,02
|
Zr
1,22
|
Sn
1,72
|
Hf
1,23
|
Pb
1,55
|
A III B
|
|
B
2,01
|
Al
1,47
|
Sc
1,20
|
Ga
1,82
|
Y
1,11
|
In
1,49
|
La*
1,08
|
Tl
1,44
|
Ас**
1,00
|
A II B
|
|
Be
1,47
|
Mg
1,23
|
Ca
1,04
|
Zn
1,66
|
Sr
0,99
|
Cd
1,46
|
Ba
0,97
|
Hg
1,44
|
Ra
0,97
|
A I B
|
H
2,1
|
Li
0,97
|
Na
1,01
|
K
0,91
|
Cu
1,75
|
Rb
0,89
|
Ag
1,42
|
Cs
0,86
|
Au
1,42
|
Fr
0,86
|
Qator
lar
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
Davr
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
V
|
VI
|
VII
|
.
Mundarija.
I. BOB. Kimyoning asosiy tushunchalari…………………………………….…..1
1. Kimyoning asosiy tushunchalari..............................................................1
2. Mol, Molyar massa va massa. O’rtacha molekulyar massa.....................1
3. Moddaning formulasini aniqlash…………………….………………..…2
II. BOB. Atom tuzilishi. Davriy qonun…………………………..……………..…3
1. Atom tuzilishi. Yadro reaksiyalari……………………..………………...3
2. Kvant sonlari. Elektron pog’onalarga elektronlarning joylashishi……...3
3. Davriy qonun. Davriy sistema……………………….…………………..4
III. BOB. Anorganik kimyoning eng muhim sinflari.............................................5
1. Oksidlar....................................................................................................5
2. Asoslar......................................................................................................6
3. Kislotalar..................................................................................................7
4. Tuzlar.......................................................................................................7
IV. BOB. Kimyoning asosiy stexiometrik qonunlari.............................................8
1. Ekvivalentlar qonuni................................................................................8
2. Avogadro qonuni......................................................................................9
2.1. Nisbiy zichlik.......................................................................................10
2.2. Hajmiy ulush. Mol ulush. Massa ulush. O’rtacha molekulyar massa..........................................................................................................10
3. Gaz qonunlari.........................................................................................11
4. Karrali nisbatlar qonuni..........................................................................12
5. Kimyoviy reaksiya tenglamalari asosida masalalar yechish..................12
6. Reaksiya unumi......................................................................................13
V. BOB. Kimyoviy bog’lanish. Gibridlanish. Kristall panjara............................14
VI. BOB. Kimyoviy reaksiya tezligi. Kimyoviy muvozanat................................15
1. Kimyoviy reaksiya tezligi va unga ta’sir etuvchi omillar.......................15
2. Kimyoviy muvozanat va unga ta’sir etuvchi omillar.............................17
3. Kimyoviy termodinamika.......................................................................18
VII. BOB. Eritmalar..............................................................................................20
1. Eruvchanlik.............................................................................................20
2. Eritma zichligi........................................................................................21
3. Eritma konsentratsiyalari........................................................................21
4. Kristallgidratlar.......................................................................................23
VIII. BOB. Elektrolitik dissotsilanish...................................................................25
IX. BOB. Tuzlar gidrolizi. ...................................................................................26
X. BOB. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari.......................................................27
1. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari........................................................27
2. Elektroliz.................................................................................................29
XI.BOB. Koordinatsion birikmalar.......................................................................30
XII. BOB. Murakkab masalalar...………………………………………………..31
XII. BOB. Suvning qattiqligi ................................................................................32
Do'stlaringiz bilan baham: |